Al eerder dit jaar pleitte een lid van het hooggerechtshof in Zimbabwe ervoor om deze wet uit het koloniale tijdperk af te schaffen. Het Britse koloniale bestuur stelde in 1899 een wet in om toverij uit te bannen. Uit angst voor heksenjachten zoals die in Europa in het verleden regelmatig hadden plaatsgevonden, werd het toen strafbaar om iemand van hekserij te beschuldigen.Tovenarij is in Zimbabwe een alledaags sociaal fenomeen dat de koloniale regeringen opzettelijk negeerden. Toen Zimbabwe in 1980 onafhankelijk werd, bleef de wet bestaan.

Nu toverpraktijken wettelijk erkend zijn, hoeven de magische rites niet meer in het geheim uitgevoerd te worden. Traditionalisten menen dat het land nu eindelijk zijn eigen cultuur als volwaardig durft te erkennen.

Wie aantoonbaar zwarte magie aanwendt om anderen te benadelen, kan met deze nieuwe wet nu wel gerechtelijk vervolgd worden. De kwalijke praktijken van traditionele toverdokters, de n’angas, kunnen dus voor het gerecht komen.

Dat is in de praktijk lastig, aldus de Zimbabwaanse rechter Custom Kachambwa. Zwarte magie is moeilijk met harde feiten aan te tonen.

Door deze nieuwe wet worden waarschijnlijk ook minder frisse zaken gelegitimeerd, zoals waarzeggerij, communicatie met overledenen of bijvoorbeeld het gebruik van poeders om het gewenste geslacht van een foetus te verzekeren.

Zimbabwanen geloven sterk in de bovennatuurlijke wereld. Zo’n 80 procent van de bevolking, vooral op het platteland, bezoekt traditionele genezers. Socioloog Claude Mararikei, tevens voorzitter van de Zimbabwaanse Vereniging voor Traditionele Genezers, is blij dat de overheid eindelijk erkent dat toverij bij de Zimbabwaanse cultuur hoort. Tovenarij kan volgens hem op positieve wijze toegepast worden in deze moderne wereld om bijvoorbeeld gewassen of het eigen bezit te beschermen.

Hij vermeldt een geval waarbij een dief een zak behekst cement had gepakt dat hard werd op zijn schouders zodat hij de zak uit zichzelf niet meer kon verwijderen.

Herman ten Hove, arts voor de GZB in Zimbabwe, beaamt dat voorouderverering veelvuldig voorkomt, zelfs onder kerkgangers. „Ik merk er echter weinig van; als ik erbij ben, doen ze het niet.”

Afrikanen vinden het geen probleem zaken als het christelijk geloof en toverij naast elkaar te laten bestaan. Zo krijgt Ten Hove als arts mensen op bezoek die naast hem ook een toverdokter consulteren. De voorouders spelen een belangrijke rol voor een zieke.

„Ziekte is voor de Afrikaan een gevolg van sociaal disfunctioneren en dus niet in de eerste plaats een fysiek probleem. Een toverdokter maakt contact met de overleden voorouders om te vragen of er een probleem is dat nooit is opgelost. Als dat opgelost is, verdwijnt de ziekte vanzelf, meent men.”

Eén geval heeft Ten Hove zeer verbaasd: „Iemand met een kwaadaardig gezwel waar ik niks aan kon doen, kwam na twee maanden bij me terug, volledig genezen. Magie bestaat echt.”

De herziene Toverijwet in Zimbabwe is een teken dat het land onder leiding van president Robert Mugabe ondanks internationale kritiek steeds meer zijn eigen gang gaat. Onder het bewind van Mugabe zijn diverse critici opgepakt, is de vrije pers uitgeschakeld en zijn de rechtbanken gevuld met sympathiserende rechters. De economie is vooral na de landhervormingen, waarbij blanke boeren gedwongen werden hun land af te staan, volledig ingestort.

Alles wat naar het oude kolonialisme riekt wil Mugabe kwijt. Traditionele cultuurelementen worden daarentegen gestimuleerd. Ten Hove: „Mugabe is officieel katholiek maar manifesteert zich steeds meer als een traditioneel gelovige. Zo verbleef hij voor zijn verkiezing enkele weken in Matopos, een gebergte waar volgens de Zimbabwanen goden verblijven.”