„Dienstweigeraar door defensie in de knoei”
ARNHEM - De schuld ligt bij defensie. Zegt zijn advocaat. Door het ontbreken van nazorg na zijn eerste missie in Afghanistan, ziet soldaat eerste klasse Jethro W. het niet zitten om in dat land opnieuw de wapens op te nemen. De dienstweigeraar krijgt mogelijk twee jaar cel.
De 1400 man sterke hoofdmacht van de Task Force Uruzgan vertrekt vandaag vanaf de vliegbasis Eindhoven. De 20-jarige militair van het 44e pantserinfanteriebataljon uit Havelte weigert met zijn collega’s op te trekken. De militaire rechtbank in Arnhem boog zich maandag over deze dienstweigering.Jethro weet waarover hij spreekt. In september 2004 werd hij uitgezonden naar het noorden van Afghanistan. De militair zegt daarbij zo veel psychische problemen te hebben opgelopen dat hij weigert opnieuw te worden uitgezonden. Bij thuiskomst stond zijn besluit vast: nooit meer op missie. Defensie heeft Jethro ontslagen, het OM sleept hem voor het gerecht.
Medio april beklaagde een anonieme militair zich in Vrij Nederland over de kwaliteit van het ”44e” uit Havelte. Totaal ongeschikt, luidde het oordeel. De soldaat karakteriseerde het bataljon als een „kippenhok”, een „kindercrèche” en een „groepje hangjongeren.” De anonieme soldaat blijkt Jethro te zijn. „Het grootste deel van de jongens weet nauwelijks hoe ze een mitrailleur moeten vasthouden.”
Hij beklaagt zich erover te worden afgeschilderd als iemand die zijn woord niet nakomt. „Het is omgekeerd”, zegt advocaat Hein Dudink namens zijn cliënt. „Defensie heeft zich niet aan zijn woord gehouden. Jethro is 2,5 jaar aan het lijntje gehouden over een studie die hij tijdens zijn diensttijd zou kunnen volgen.”
In afwachting van een oproep voor studie kwam een nieuwe oproep voor uitzending.
Welke studie had hij willen volgen?
„Dat weet ik zo niet.”
Wat is er aan de hand met Jethro?
„Ik ben jurist, geen arts. Het gaat niet goed met die jongen, dat weet ik wel. Hij slaapt slecht en valt veel af. Als een soldaat dat soort symptomen vertoont, moeten bij defensie alle alarmbellen afgaan. Hij heeft nog steeds moeite om de ervaringen die hij heeft opgelopen tijdens zijn eerste missie te verwerken.”
Wat heeft hij meegemaakt in Afghanistan?
„Dat voert te ver om naar buiten te brengen. Hij heeft gewerkt in gebieden waar ze met scherp schieten. Tijdens het wachtlopen heeft een Nederlandse collega een doorgeladen wapen op zijn hoofd gezet met z’n vinger aan de trekker. Jethro heeft bij zijn commandant melding gemaakt van dit incident. Na afloop van de missie bleek deze doorgedraaide militair echter te zijn bevorderd tot korporaal.”
U legt de schuld van zijn problemen volledig bij defensie.
„Defensie is werkgever. Zij moeten psychische problemen bij het personeel na een uitzending signaleren. Als we na alle missies in Nederlands-Indië, Korea, Libanon, de Sinaï en weet ik waar, dergelijke moeilijkheden nog niet onderkennen, is er iets goed mis. Deze jongen glipt door de mazen van het net, nee, door een groot gat erin. Had defensie zijn problemen onderkend, dan hadden we nu niet bij de rechtbank gestaan. De nazorg is abominabel en heeft op alle punten gefaald.”
Heeft de militair -volgens u- ook een eigen verantwoordelijkheid in dezen?
„Hij heeft zijn problemen gemeld bij zijn commandant. Dat gesprek is heel kort geweest.”
Had Jethro eerder aan de bel moeten trekken?
„We hebben het hier over jongens van 18, 19, 20 jaar. Het zijn militairen, echte kerels, die niet zomaar zeuren. Iedereen die een jongen van die leeftijd thuis heeft, weet dat die niet zomaar aan de bel trekken. Juist daarom is professionele hulp nodig. Dat lijkt mij normaal. Een jongen met zulke problemen moet je niet eens mee wíllen nemen op zo’n missie. Beschamend.”
Wat verwijt u defensie?
„Defensie pakt deze zaak keihard aan, om een voorbeeld te stellen voor andere twijfelaars.”
Militairen zijn toch opgeleid voor dit werk?
„Jethro blijft bij zijn verklaring dat dit bataljon niet geschikt is voor uitzending.”