Door de aanscherping van het vreemdelingenbeleid en de druk op de budgetten van ziekenhuizen bestaat het risico dat medisch noodzakelijke zorg voor illegale, onverzekerbare patiënten onvoldoende wordt verleend, stelt de inspectie verder.Aanleiding voor de nota is een artikel in het vakblad Medisch Contact waarin Rotterdamse „straatartsen" stelden dat ziekenhuizen onverzekerden en patiënten zonder identiteitsdocumenten bij de balie wegsturen zonder dat een arts de ernst van hun aandoening heeft vastgesteld. De inspectie onderzocht de kwestie en kwam tot de ontdekking dat het probleem vooral ontstond bij situaties waarin geen sprake was van een acute levensbedreigende situatie.

Volgens de Koppelingswet hebben illegalen recht op ’medisch noodzakelijke zorg’. Maar zowel artsen, ziekenhuizen als politici en de minister zelf geven verschillende interpretaties aan die term. Voor de een is het zorg in levensbedreigende situaties (acute zorg), terwijl de ander praat over zorg die de kwaliteit van leven beïnvloedt.

Minister Hoogervorst is er zelf ook niet altijd even duidelijk over. Suggereert hij de ene keer dat het alleen om zorg aan bijna doodbloedende mensen gaat, de andere keer is hij genuanceerder en laat hij het oordeel aan artsen over. De VVD vindt dat illegalen alleen acute zorg niet onthouden mag worden. GroenLinks, de PvdA en de SP wijzen naar de Koppelingswet. Daarin staat dat het gaat om zorg die niet kan worden onthouden of uitgesteld zonder het leven van de patiënt in gevaar te brengen, of diens gezondheid schade te berokkenen, of de Nederlandse volksgezondheid ernstig in gevaar te brengen.