Een spaceshuttle zal, in tegenstelling tot een gewoon vliegtuig, nooit met bewolking vertrekken, stelt Ir. R. P. Veldhuyzen, een van de managers van Estec, het technisch centrum van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA in Noordwijk. „Vooral de hagelstenen hoog in de bui kunnen schade veroorzaken aan vitale delen van de shuttle, zoals beschermende hitteschild.” Veldhuyzen gaf zaterdagavond in de Space Expo in Noordwijk toelichting bij de live-beelden van de eerste lanceerpoging van de NASA.Uren voor het geplande vertrek hielden de Amerikanen de weersontwikkelingen nauwkeurig in de gaten met rondcirkelende vliegtuigen en honderden camera’s. De vorming van onweerswolken boven de lanceerbasis was voor de NASA-vluchtleiding reden zowel zaterdag als zondag de shuttle niet te laten vertrekken.

Niet alleen boven Kennedy Space Center moet de lucht bij lancering helder zijn. Ook boven de vliegvelden waar het toestel een noodlanding kan maken, moet het weer goed zijn. Voor het geval er bij de lancering iets mis gaat, maar de shuttle nog wel in staat is te vliegen, beschikt de NASA over een aantal vliegvelden in Europa waar het toestel dan zou kunnen landen. Op drie bases -twee in Spanje en een in Zuid-Frankrijk- staan personeel en materieel klaar om het toestel op te vangen.

Een andere noodgreep is terugkeer naar Kennedy Space Center. Ook die omstandigheden controleert NASA voor vertrek. „Een toestel dat dezelfde beroerde vliegeigenschappen heeft gekregen als de shuttle cirkelt rond de basis en oefent landingen”, aldus Veldhuyzen.

Spannend

Voor de NASA is dit wellicht de spannendste shuttlelancering ooit. Komen er op deze reis wezenlijke oude of nieuwe problemen aan het licht, dan is dat vrijwel zeker het einde van het shuttleprogramma. Groter imagoschade kan de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie niet oplopen. In dat geval is het directe voortbestaan van het internationaal ruimtestation ISS voor de komende jaren afhankelijk van Russische lanceringen.

De opvolger van het ruimteveer ligt op dit moment al wel op de tekentafel, maar zal niet voor 2011 operationeel zijn.

Zonder regelmatige bevoorrading door de Amerikaanse shuttle kunnen slechts twee mensen voor een langere periode het ISS bewonen. Dat houdt in dat er naast de dagelijkse bezigheden weinig tijd overblijft voor wetenschappelijke experimenten. Bovendien is afbouw van het ISS zonder vluchten van het ruimteveer uitgesloten, want grote onderdelen kunnen alleen in het 12 meter lange laadruim van de shuttle de ruimte in worden gebracht.

Schuim

Halverwege juni gaven NASA-managers groen licht voor de lancering van de Discovery, ook al is de definitieve oplossing voor de problemen met het isolatieschuim van de grote brandstoftank nog niet gevonden. De managers oordeelden dat het huidige ontwerp van de grote brandstoftank niet voldoende risico voor de bemanning oplevert om de missie uit te stellen. Ondertussen werken ingenieurs aan verbeteringen voor latere vluchten.

In 2003 beschadigde een losgeraakt stuk isolatieschuim al bij de lancering het ruimteveer Columbia. Dat had tot gevolg dat de shuttle bij terugkeer in de dampkring -slechts 16 minuten voor de landing- verbrandde. Alle zeven bemanningsleden kwamen daarbij om het leven.

De grote brandstoftank verloor vorig jaar bij lancering van de Discovery -de eerste vlucht sinds het ongeluk met de Columbia- opnieuw een stuk isolatieschuim. Het toestel werd toen niet geraakt. Een woordvoerder van de NASA liet daarop weten de shuttlevloot aan de grond te houden zolang het probleem niet verholpen zou zijn.