De briefwisseling -van 1881 tot 1885- tussen de schilders geeft volgens het museum een goed inzicht in de artistieke ontwikkeling van Van Gogh in zijn vroege jaren.Dat heeft Axel Rüger, directeur van het Van Gogh Museum, maandag bekendgemaakt. Het museum heeft de collectie brieven gekocht van een Amerikaanse verzamelaar die anoniem wil blijven. Afgezien van een twintigtal losse brieven die nog in privébezit zijn, is het de laatste grote collectie Van Goghcorrespondentie die nog te koop was. Hoeveel geld er met de aankoop gemoeid was, maakt het museum niet bekend.

In 1880 leerde Vincent van Gogh via zijn broer Theo Van Rappard kennen in Brussel, waar de laatste op de kunstacademie zat. De twee raakten bevriend nadat Van Rappard Van Gogh uitnodigde op zijn atelier te komen tekenen. De briefwisseling die volgde, ging vooral over literatuur en kunst. Ze deelden een voorkeur voor onderwerpen uit het leven van de lagere klasse en voelden zich met elkaar verbonden als schilders van het volk.

„Deze brieven geven inzicht in hun intensieve contact in de jaren 1881 tot en met 1885”, aldus Leo Jansen, conservator bij het Van Gogh Museum. „De gedachtewisselingen met Van Rappard, voorzien van enkele mooie briefschetsen, zijn van groot belang om Van Goghs artistieke ontwikkeling in zijn vroege jaren te volgen en te begrijpen. Het zijn kunstenaarsbrieven in de ware zin des woords.”

Hij stelt de brieven tegenover die aan Vincents broer Theo, die meer familiair van karakter zijn. De penvrienden raakten gebrouilleerd toen Van Gogh in 1885 aan Van Rappard een litho stuurde die hij had gemaakt van zijn nog onvoltooide ”Aardappeleters”, een werk dat Van Gogh als een meesterproef beschouwde.

Van Rappard liet er geen spaan van heel, zo blijkt uit de brieven. Het buitengewoon kritische oordeel kwetste Van Gogh diep. De brief met de gewraakte opmerkingen stuurde hij retour afzender. Korte tijd later bloedde de correspondentie dood en bekoelde de vriendschap.

Op de tentoonstelling ”Amice Rappard. Brieven van Vincent van Gogh (1881-1885)”, tot 3 september in het Van Gogh Museum, is een brief te zien waarin Van Gogh de discussie over ”Aardappeleters” afdoet als „zanikerij”, waarop hij de woordenwisseling en de vriendschap beëindigt met het in kapitalen neergepende ”UIT”.

Van de 845 overgeleverde brieven van Van Gogh, waarvan de meeste aan Theo waren gericht, zijn er nu zo’n 750 in het bezit van het Van Gogh Museum. De jongste aanwinst zal betrokken worden bij het al tien jaar lopende brievenproject van het museum en het Huygens Instituut in Den Haag. De nieuwe wetenschappelijke editie van de correspondentie van Van Gogh verschijnt in 2008 of 2009.