”Wat er ook speelt in een land, laten het vooral de kinderen zijn”, zo luidt de tekst op een spandoek dat deze middag op Het Plein in Den Haag tussen twee bomen is opgehangen. Circa vijftig kinderen van uitgeprocedeerde asielzoekers die in detentiecentra verblijven, hebben nauwelijks speelruimte. Voor hen vragen diverse organisaties, waaronder VluchtelingenWerk en Amnesty International, de aandacht.In een witte tent zijn ruim vijftien kinderen met verschillende nationaliteiten bezig grote sleutels te versieren. Enkele Nederlandse jongens en meisjes zijn door ouders meegenomen naar de manifestatie ”Geen kind in de cel”.

De tweeling Rick en Anne (10) weet waarvoor ze bezig zijn. „Kinderen horen niet in een cel. Ze kunnen ook in een weeshuis worden opgevangen. Dat is mijn mening”, zegt Anne.

Een tafel verderop voorzien enkele Syrische kinderen een sleutel van vrolijke kleuren. Bij hen staat de 13-jarige Lidya, die samen met haar ouders en zus in uitzetcentrum Zestienhoven verbleef. „Ik voelde me daar heel ongelukkig en moest veel huilen.”

Na twee weken mocht het gezin het detentiecentrum verlaten, nadat een predikant in Den Haag zich voor hen garant stelde en hun onderdak bood in de pastorie.

Andere Syrische kinderen verbleven meer dan zes maanden in Zestienhoven en Kamp Zeist.

Intussen heeft Lidya, leerling van groep 8 van de basisschool, de Cito-toets gedaan. „Ik heb dit schooljaar drie maanden gemist, doordat we eerst in Ter Apel en toen in Zestienhoven zaten. Volgens de Cito-toets kan ik naar de havo theoretische leerweg. Ik wil na de zomer graag doorstromen.” Haar toekomst blijft echter onzeker. „We gaan zien wat er gebeurt.”

Na een uur presenteren de kinderen hun sleutels aan algemeen secretaris drs. I. Bakker van de Raad van Kerken, initiatiefnemer van de actie. Ook vijf Kamerleden die zich met asielzaken bezighouden, zijn van de partij. Bakker roept hen op de ministers Verdonk (Vreemdelingenzaken) en Donner (Justitie) te vragen de kinderen die in uitzetcentra zitten vrij te laten en ervoor te zorgen dat niet opnieuw kinderen met hun ouders in detentie worden genomen.

Haar boodschap is de kern van een manifest dat de afgelopen maanden door ruim 138.000 mensen is ondertekend. „De handtekeningen zijn de sleutels naar de vrijheid van de kinderen. Deze sleutels leggen we in handen van de Tweede Kamerleden”, aldus Bakker. „Doe alles wat in uw vermogen ligt zodat deze kinderen vandaag of morgen worden vrijgelaten. Zoek met al uw creativiteit naar oplossingen.”

De handtekeningen liggen in vier postzakken onder in een ’cel’. Als Bakker het dak opent, vliegen vijftig gele, rode, oranje en groene ballonnen de lucht in, als symbool voor de vrijheid die de organisaties evenzoveel kinderen in detentiecentra toewensen. Een groot deel blijft in de dichtstbijzijnde boom hangen, de rest vliegt uit over Den Haag.

PvdA’er De Vries zegt in een reactie dat de Tweede Kamer een halfjaar geleden een motie heeft aangenomen die de regering verplicht naar alternatieven voor de vreemdelingendetentie te zoeken. Hij verwacht dat de Kamer hierover nog voor het zomerreces opnieuw met minister Verdonk zal spreken.

Kamerlid Huizinga-Heringa van de ChristenUnie, die eerder dit jaar samen met de SGP bij minister Verdonk schriftelijke vragen indiende over het verblijf van kinderen in uitzetcentra, vindt dat er snel een oplossing moet komen. „We moeten hier goed met elkaar de schouders onder zetten. Dit is echt een probleem. Er wordt gesproken over vreemdelingendetentie, maar het gaat domweg om een gevangenis. We moeten deze gezinnen met kinderen niet behandelen alsof ze criminelen zijn.”

Woordvoerder T. Wijngaard van Amnesty International heeft goede hoop dat na een langdurige lobby de oplossing van het probleem nu in zicht komt. „De alternatieven zijn voorhanden, bijvoorbeeld een verhoogde meldplicht in open centra. Het verhaal is nog nooit zo nadrukkelijk naar voren gebracht als vandaag. Ik denk dat er beweging in de zaak zit.”