Oppositie Slowakije wint verkiezingen
BRATISLAVA - De sociaaldemocratische Smer van Robert Fico heeft de parlementsverkiezingen zaterdag in Slowakije gewonnen. De overwinning is niet zo groot als was voorspeld. De algemene verwachting is dat de coalitieonderhandelingen lang gaan duren en het is niet uitgesloten dat de rechtse premier Mikulàs Dzurinda terugkeert.
De linkspopulistische partij SMER (Richting) van Robert Fico kreeg 29,4 procent van de stemmen en de Slowaakse Democratische en Christelijke Unie van premier Mikulas Dzurinda 18,3 procent, zo maakte de kiesraad zondag bekend. Door de overwinning van Fico’s partij is het onzeker geworden of Slowakije zoals de bedoeling is in 2009 de euro zal kunnen invoeren.President Gasparovic zei dat hij Fico voor maandag heeft ontboden en hem bij die gelegenheid tot formateur zal benoemen, berichtte de zender Markiza TV.
Fico zei nadat de uitslag bekend was geworden dat Slowakije behoefte heeft aan solidariteit en gerechtigheid. Dzurinda, die acht jaar premier is geweest en die het land onder andere door een reeks pijnlijke bezuinigingen klaarstoomde voor het lidmaatschap van de Europese Unie, gaf zijn verlies toe en zei dat de economische hervormingen ondanks de overwinning door zouden moeten gaan.
„We weten niet of Slowakije nu een regering krijgt die de hervormingen kan behouden en voortzetten en in een Europese omgeving kan werken”, zei Dzurinda.
De SMER haalde niet genoeg stemmen om zonder andere partijen te kunnen regeren. Commentatoren achten het waarschijnlijk dat Fico de nationalistische Slowaakse Nationale Partij, goed voor 11,7 procent van de stemmen en de Beweging voor een Democratische Slowakije van de autocratische oud-premier Vladimir Meciar (8,8 procent) zal benaderen, maar ook is een coalitie denkbaar met de sociaaldemocraten, de (etnisch) Hongaarse Coalitiepartij (eveneens 11,7 procent) en de christendemocraten (8,3 procent), wier vertrek uit de regering begin dit jaar de verkiezingen van zaterdag noodzakelijk maakte.
Waarnemers voorspellen moeilijke coalitieonderhandelingen. Als Fico er niet in slaagt een regering te vormen, kan de president die taak in handen leggen van Dzurinda, die het Centraal-Europese land regeert sinds 1998.
De verkiezingen stonden eigenlijk voor september gepland. De leider van de Hongaarse Coalitiepartij, Bela Bugar, zei bereid te zijn besprekingen met Fico te voeren, al is het volgens hem niet te zeggen of de programma’s van zijn partij en de SMER met elkaar in overeenstemming zijn te brengen.
Fico heeft de kiezers het herstel beloofd van de sociale voorzieningen, plus een betere gezondheidszorg. Beide hebben ernstig onder de bezuinigingen van de afgelopen jaren geleden. Ook heeft hij belastingmaatregelen aangekondigd om de rijke industriëlen en de zakenlieden aan te pakken die juist van de hervormingen hebben geprofiteerd.
„Ons programma heeft brede steun gekregen. Dit betekent dat, als we inderdaad gaan regeren, niet slechts een kleine groep mensen van de zegeningen van de ontwikkeling van het land zal profiteren”, zei Fico.
Fico heeft ook gezegd dat hij als hij premier wordt de ongeveer honderd Slowaakse mijnopruimers die in Irak zijn naar huis zal halen.
Slechts 6 van de 25 partijen die aan de verkiezingen deelnamen, kregen genoeg stemmen om in het parlement te komen.