Onder de 55-plussers is door het afschaffen van de vut- en prepensioenregelingen een groep nieuwe armen ontstaan. Een op de tien huishoudens -circa 150.000 personen- leeft onder de armoedegrens.Ook Piet Travaille uit Franeker (64) zag de afgelopen jaren zijn inkomen sterk teruglopen. Op z’n 54e jaar kreeg hij als directeur van een zorginstelling voor ouderen onverwacht ontslag. „Ik was slachtoffer van een last-in-first-outregeling.” Travaille kreeg nog maar 70 procent van zijn laatst verdiende loon. „Dat is echt pijnlijk. Ik moest mij dingen ontzeggen.”

Terwijl het inkomen fors daalde, bleven de uitgaven gelijk. Twee van de vier kinderen studeerden en slokten een fors deel van het inkomen op. De secretaris van het gewest Friesland van de ouderenbond PCOB heeft samen met zijn vrouw hun uitgavenpatroon tegen het licht gehouden. „Er ontstaan gaten. We zijn een paar jaar niet met vakantie geweest om die gaten op te vullen. Het is afzien en sappelen om rond te komen.”

Travaille probeert er nuchter -„wij zijn Friezen, hé?”- mee om te gaan. „Als je minder verdient, moet je je uitgavenpatroon aanpassen. Dat klinkt nostalgisch, maar wij zijn nog van die generatie. Er zijn mensen die daar niet mee om kunnen gaan. Dan kunnen er dramatische situaties ontstaan, tot en met schuldsanering aan toe.”

Om het inkomen enigszins op peil te houden, ging mevrouw Travaille aan de slag als oppasmoeder bij een stel tweeverdieners. „Wij hebben een bepaalde levensstandaard en dat willen we toch graag zo houden.”

Op zijn 61e viel Travaille onder een PGGM-prepensioen. Zijn inkomen steeg naar 78 procent van zijn oude salaris als directeur. In december hoopt de PCOB-secretaris 65 te worden, waarmee hij zijn definitieve pensioen krijgt. Het inkomen zakt dan weer naar 70 procent. Ideeën over bezuinigingen heeft hij nog niet. „Wacht, mijn vrouw eens vragen. Die loopt hier toch rond.”

Mevrouw Travaille wijst erop dat ze binnenkort met z’n tweeën overblijven. „Dan heb je ook niet meer zo veel nodig.” Op dit moment studeert nog één zoon (22) in Leeuwarden. De studie retailmanagement kost zo’n 1000 euro per jaar aan collegegeld.

De Travailles gaan flexibel om met de pieken en dalen in hun inkomen. „Dat heeft ook met onze achtergrond te maken. Mijn vrouw komt uit een tuindersgezin. Daar verschilde het inkomen soms sterk van jaar tot jaar. Het was niet altijd een vetpot. Ikzelf kom uit een arbeidersgezin. Luxe kenden we niet. Dan sta je er toch anders in.”