„Goed netwerk garandeert beste vliegshow”
LEEUWARDEN - Kennen en gekend worden. Daar draait het om bij het organiseren van een vliegshow. Alleen daardoor slaagde Ed de Bruijn, ”airshow director” van de open dagen van de Koninklijke Luchtmacht erin om de Amerikaanse Blue Angels naar Nederland te halen. Vrijdag en zaterdag staat dit team met zes straaljagers centraal tijdens de grootste vliegshow van Nederland.
Hoe krijg je een beroemd team als de Blue Angels naar Nederland? Is het de mogelijke koop door Nederland van Amerikaanse vliegtuigen? Of de steun van Nederland voor Amerikaanse operaties in Irak en Afghanistan? „Niets van dat alles”, zegt De Bruijn. „Het gaat er om dat je contacten hebt. Ik spreek al jaren met dit team, al had ik nooit verwacht dat ze ooit zouden komen. Ze vroegen me echter om te bemiddelen, zodat ze een keer naar Europa konden. „Als je maar naar Leeuwarden komt”, heb ik toen gezegd. En nu zijn ze er.”De Bruijn is in het dagelijkse leven directeur van vliegveld Texel. Daarnaast was hij jarenlang de enige Nederlander met de papieren om een vliegshow te mogen aansturen. Sinds 2001 is hij betrokken bij de open dagen, met afstand de grootste vliegshow van Nederland. Het uitnodigen van deelnemers, het bewaken van het tijdschema en niet te vergeten: de handhaving van veiligheidslimieten ziet De Bruijn als zijn voornaamste taken. „We willen een mooie vliegshow, maar met zo min mogelijk risico’s voor het publiek.”
Op de vliegbasis Leeuwarden staan vrijdag en zaterdag meer dan 150 vliegtuigen. Tientallen vliegdemonstraties volgen elkaar tussen 9.00 en 17.00 uur in hoog tempo op. Om goed overzicht te houden wordt de airshow director bij zijn werk geholpen door een team van vier mensen. „Die staan op verschillende plaatsen. Zo hebben we overal een zo goed mogelijk zicht op wat er gebeurt.” Het publiek zal daarvan als het goed is weinig merken. „Maar wat de mensen zien is wel het resultaat van enorm veel voorwerk.”
De organisatie van een mega-evenement als de open dagen -er worden tussen de 100.000 en 200.000 bezoekers verwacht- kost ongeveer een jaar. Oud-luchtmachter Bartel Vianen, die het ”bureau Open Dagen” aanstuurt, is nu al bezig om de basis te leggen voor de vliegshow van volgend jaar in Volkel. „Er zijn hier zo’n 3000 mensen aan het werk vrijdag en zaterdag. Dat is geen kinderspel.”
Medeorganisator overste Van der Heide vult aan: „Vorig jaar was er een hittegolf. Toen moest er 180.000 liter water worden ingeslagen in flesjes. Dat zijn geen hoeveelheden die je zomaar even ergens ophaalt.”
Het programma van de open dagen staat dit jaar wel onder druk van de diverse militaire missies. Acht F-16’s, zes Apaches en een even groot aantal Cougarhelikopters staan in Afghanistan. Zo’n twintig F-16’s keerden deze week, net op tijd voor de vliegshow, terug uit de Verenigde Staten en Curaçao.
„Het is schipperen. De luchtmacht verkleint en wordt steeds vaker ingezet over de hele wereld. Dat maakt het organiseren van een open dag ingewikkelder”, zegt hoofd luchtmachtvoorlichting Jos van der Leij.
Gebrek aan deelnemende vliegtuigen is er desondanks niet. Vianen: „Toen bekend werd dat de Blue Angels zouden komen, klopten er ineens veel meer landen aan met de vraag of ze ook vliegtuigen mochten sturen. Da’s natuurlijk prachtig. Maar we hebben nu meer aanbiedingen gekregen dan we kwijt kunnen in de show. Je kunt natuurlijk niet om vier uur ’s nachts al beginnen. Alleen de besten zijn dus overgebleven.”