Centrumrechts winnaar in Denemarken
De Deense kiezers hebben bij de parlementsverkiezingen van dinsdag een stevige ruk naar rechts gemaakt. Het centrumrechtse oppositieblok onder leiding van de liberale oud-minister van Economische Zaken en Belastingen Anders Fogh Rasmussen is de grote winnaar geworden. Met de forse nederlaag van premier Poul Nyrup Rasmussen komt een einde aan een regeerperiode van negen jaar van zijn sociaal-democratische coalitie.
De premier, overigens geen familie van zijn rivaal, gaf zijn nederlaag toe. „Wij hebben de verkiezingen verloren, maar niet onze houdingen en waarden", zei hij. Hij zou vandaag koningin Margrethe het ontslag van zijn regering aanbieden. Rasmussen blijft aan als partijleider en kondigde aan een „constructieve oppositie" tegen de centrumrechtse regering te gaan voeren. Door Rasmussens nederlaag is Wim Kok de langstzittende premier in de Europese Unie geworden.
Nu bijna alle stemmen zijn geteld, staat het blok geleid door de rechts-liberale partij Venstre van Anders Fogh Rasmussen op 98 zetels in het parlement, tegen 87 zetels bij de verkiezingen van 1998. Daarmee heeft centrumrechts een meerderheid in het parlement van 179 zetels. De centrumlinkse coalitie onder leiding van de sociaal-democraten krijgt een gevoelig tik met een verlies van elf zetels en komt daarmee uit op 77 zetels in het 179 zetels tellende parlement.
Immigratiewetten
De liberaal Fogh Rasmussen lijkt garen te hebben gesponnen bij zijn belofte strengere immigratiewetten voor asielzoekers na te streven. Hij riep buitenlanders die niet kunnen wennen aan de Deense cultuur, op terug te keren naar het land waar zij vandaan gekomen zijn. Het asielbeleid was voor het merendeel van de Denen het belangrijkste onderwerp in de verkiezingsstrijd.
Venstre kreeg er 7,2 procent bij en steeg daarmee naar 31,2 procent, waarmee de partij met 56 zetels (veertien meer dan na de vorige verkiezingen) voor het eerst sinds 1924 de grootste wordt in het parlement. De sociaal-democraten verloren 6,8 procent en kwamen uit op 29,2 procent. Zij verliezen elf zetels en gaan er 52 bezetten. Er was ook grote winst voor de ultranationalistische Deense Volkspartij van Pia Kjärsgaard, die 4,6 procent won en met 12 procent de derde partij van Denemarken wordt. De partij gaat 22 zetels bezetten, negen meer dan in het huidige parlement. De linkse socialisten verloren één zetel en komen op twaalf. De conservatieven bleven op zestien zetels staan.
De opkomst voor de verkiezingen voor het parlement en plaatselijke regionale bestuurseenheden was met 89 procent aanmerkelijk hoger dan bij vorige verkiezingen. In 1998 bracht 85,9 procent van het electoraat zijn stem uit. In totaal konden ditmaal zo’n 4 miljoen Denen hun stem uitbrengen.
