De Britse BBC publiceerde donderdag een video met slachtoffers die volgens een verslaggever duidelijk waren geëxecuteerd. Verder zitten er acht mariniers gevangen op de militaire basis Camp Pendleton bij San Diego (Californië). Zij worden ervan beschuldigd een Iraakse man uit z’n huis gesleurd te hebben en vervolgens op straat te hebben doodgeschoten. Daarna zouden zij een machinegeweer van het type kalasjnikov bij het slachtoffer hebben neergelegd om de indruk te wekken dat hij het vuur op de Amerikanen had geopend. Dit incident vond plaats in april in Hamandiyah, even ten westen van Bagdad.De BBC-video betreft een incident in maart in Ishaqi, ongeveer 100 kilometer ten noorden van Bagdad. Volgens het ministerie van Defensie had men geprobeerd om daar een opstandelingenleider te liquideren. Dat leidde tot een vuurgevecht waarbij een huis was ingestort. Hierbij zouden vier burgers zijn omgekomen. Op de BBC-video zijn echter elf slachtoffers te zien, onder wie kinderen en volwassenen, die door schotwonden om het leven zijn gekomen.

President Bush beloofde donderdag dat er „grondig onderzoek” gedaan zal worden naar de toedracht van het incident in Haditha, waarbij mogelijk 24 burgers zijn vermoord. Het ministerie van Defensie heeft twee onderzoeken rond deze zaak geopend: een onderzoek naar de ware toedracht en een onderzoek naar de klaarblijkelijke geheimhouding rond dit incident. Dit vond vorig jaar plaats in november, waarbij de omgekomen burgers volgens het ministerie het slachtoffer van een bomaanslag waren.

Het weekblad Time berichtte in maart echter dat het hier mogelijk ging om een wraakactie van mariniers, nadat een collega bij een aanslag op hun patrouille om het leven was gekomen. Defensie laat nog niet veel los over beide onderzoeken, maar zo veel is intussen wel duidelijk dat de oorspronkelijke versie van dit incident niet blijkt te kloppen. Het is nog niet duidelijk op welk niveau werd besloten om de zaak voor de buitenwereld geheim te houden.

President Bush zegt dat hij „bijzonder verontrust” is over deze kwestie. Dat kan nauwelijks verwonderen, want dit soort incidenten maakt de toch al weinig populaire oorlog in Irak nog minder populair en dat schaadt de president en zijn Republikeinse partijgenoten danig in dit verkiezingsjaar. De commandant van het Amerikaanse leger, luitenant-generaal Peter Chiarelli, heeft intussen opdracht gegeven om alle militairen in Irak extra onderricht te geven in de ethische „basiswaarden” van het Amerikaanse leger.

Dat komt wel een beetje laat, meent politiek-militair analist Michael O’Hanlon van het Brookings Research Instituut in Washington. „Amerikaanse militairen treden op z’n zachtst gezegd nogal robuust op, zowel in Irak als in Afghanistan. Dat roept niet alleen vragen op over de manier waarop wij deze oorlogen voeren, maar ook over de politieke schade die dit ter plaatse en in Amerika veroorzaakt. Met de verkiezingen van november in aantocht kan geen politicus het zich veroorloven deze vragen te negeren”, aldus O’Hanlon.