Groot-Brittannië staat in Europa bovenaan met zowel tienerzwangerschappen als seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) onder jongeren. De Britse Labourregering wekte bij haar aantreden in 1997 de indruk dat dit zou komen door conservatief beleid onder de vorige regeringen.Nieuwe, vooruitstrevende regelgeving moest er dus komen. In de eerste plaats goede seksuele voorlichting in het onderwijs, gericht op veilige seks. Overal in het land kwamen er centra voor seksuele gezondheid, die vooral het condoomgebruik moest bevorderen. Verder zou de morning-afterpil gratis beschikbaar komen op scholen voor meisjes onder de zestien jaar.

Als dit niet zou helpen, was er altijd nog abortus. De Britten behoorden in 1969 tot de voorhoede met het legaliseren daarvan.

Afgelopen week bleek dat alleen al in Schotland -waar het probleem van tienerzwangerschappen het grootst is- vorig jaar 3304 meisjes onder de 20 de toevlucht tot abortus had genomen. Ruim 10 procent (341) van hen was onder de 16. De 3304 tieners waren vorig jaar een kwart van alle vrouwen die een abortus ondergingen.

Alle grote partijen uit het Schotse Parlement noemden deze cijfers „teleurstellend” en „zorgwekkend.” Het hoofd van de Schotse nationale gezondheidszorg, dr. Harry Burns, constateerde dat de 22 miljoen euro voor de campagne om ongewenste zwangerschappen terug te dringen, weinig had uitgehaald. Maar met de politieke partijen zag hij een „sleutelrol” voor voorlichting.

Geldverspilling
Het raadsel waar de regering en de politiek mee zitten is dat de problemen juist toenemen, terwijl het nog nooit makkelijker is gemaakt deze te voorkomen. Voor prof. David Paton van de Nottingham University past dit echter in een patroon. „Uit statistisch onderzoek bleek mij enkele jaren geleden dat de grotere beschikbaarheid van anticonceptiva niet leidt tot een daling van het aantal tienerzwangerschappen. Je ziet eerder zelfs een stijging, maar niet sterk genoeg om statistisch hard te maken.”

De Engelse econoom stemt in met de verklaring van de rooms-katholieke aartsbisschop Mario Conti, die de laagdrempeligheid van seks en abortus deze week een „recept voor een ramp” noemde. Paton: „Tieners worden door de grotere beschikbaarheid gestimuleerd in riskant gedrag. De gratis morning-afterpil bijvoorbeeld heeft geleid tot minder condoomgebruik. Maar met een morning-afterpil kun je wel een zwangerschap afbreken, maar geen seksueel overdraagbare aandoening. Die stijgen daarom nog veel harder.”

Belangrijk zijn echter ook sociaaleconomische factoren, meent Paton. „Een stijging in de werkloosheid gaat meestal gepaard met meer abortussen. Daaruit valt misschien te verklaren dat de cijfers voor tienerzwangerschappen in 1998 in Engeland 10 procent naar beneden gingen. Dat kon immers nog geen gevolg zijn van nieuw beleid, omdat de in 1997 aangetreden regering dat pas na 2000 ging uitvoeren. Uit onderzoek kun je duidelijk maken dat de regering de zaak juist erger maakt.”

Hoeksteen
Paton meent dat de regering precies het verkeerde beleid voert. „Ik heb altijd Labour gestemd, maar op dit punt is ze bezig met grote geldverspilling.”

Niets doen zou eigenlijk nog beter zijn, stelt Paton. „Condooms en morning-afterpillen lijken wel de snelste oplossingen, maar zijn het niet. Een van de basisproblemen is het wegvallen van het gezin als sociale hoeksteen, maar dat kan een regering op korte termijn niet verhelpen.”

De eenvoudigste manier om succes te bereiken zou het invoeren van ”ouderlijke kennisgeving” zijn, meent Paton. „Sommige Amerikaanse staten hebben ingevoerd dat ouders voor een het plegen van abortus bij hun tienerdochter op de hoogte moeten worden gesteld. Dat heeft geleid tot een daling van het aantal zwangerschappen. Maar de Britse regering voert al heel lang het beleid dat dit, zelfs voor meisjes onder de 16, niet nodig is.”

Van de andere Amerikaanse methode, namelijk om jongeren op te roepen tot onthouding, zijn de statistische effecten onduidelijk, zegt Paton. „Vanuit het onderzoek komt geen duidelijk gevolg naar voren. Het zou trouwens ook geen schade doen, ware het niet dat onze regering er gewoon principiële bezwaren tegen heeft.”