De arts-docent van de Christelijke Hogeschool Ede sprak woensdagmiddag op de Pieter Zandt Scholengemeenschap in Kampen. Daar wijdde uitgeverij Kok een minisymposium aan het boek ”De onschuld voorbij”. Hoek-van Kooten nam het eerste exemplaar in ontvangst.Ter afronding van haar studie culturele antropologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam deed ’buitenstaander’ José Baars-Blom onderzoek naar de denk- en leefwereld van reformatorische meisjes. Hiervoor sprak ze in 2005 met examenkandidates uit Genemuiden, IJsselmuiden, Kampen, Staphorst en Urk, ging met hen naar de kerk en nam deel aan activiteiten in hun vrije tijd. Deze ervaringen zijn gebundeld in ”De onschuld voorbij”.

Volgens Hoek-van Kooten blijkt uit het boek dat bepaalde gebaren, gelaatsuitdrukkingen en houdingen in sommige kerken tot rituelen zijn verheven. „Dit zou echt tot zelfreflectie moeten leiden, om zo te beseffen waarom men dit zo doet en hoe dit op de buitenwereld overkomt. Dat heeft niets met evangelisatie te maken, maar wel met instandhouding van de eigen groep of subcultuur.”

De arts-docent deelt de conclusie van Baars-Blom dat veel meisjes worstelen met hun studiekeuze enerzijds en trouwen en krijgen van kinderen anderzijds. „Mijn man is predikant. Toen ik in onze eerste gemeente tegen de kerkenraad vertelde dat ik van plan was om nog te blijven werken omdat ik te veel van mijn vak hield, gaf een ouderling als reactie: „De vrouw en de kat horen op de mat.” Ik was met stomheid geslagen, maar heb mij er niets van aangetrokken.”

Uit het onderzoek van Baars-Blom blijkt dat er een groot verschil zit in de wijze waarop meisjes zich de reformatorische cultuur eigen maken. Hoek-van Kooten: „Dat kan ik wel begrijpen. Dat heb je in allerlei verbanden waarin regels een belangrijke rol spelen. Als je daaraan voldoet, mag je er helemaal bijhoren. Soms vraag ik me zelfs af in hoeverre een bepaalde karaktereigenschap doet kiezen voor een bepaalde kerk. En omdat karakters overerfbaar zijn, kan ik begrijpen dat bepaalde families zich in dezelfde kerkverbanden ophouden.”

Volgens de arts-docent is het belangrijk om binnen het gezin open over het geloof te praten. „Als ik zie hoe ook de discussie over rokjes in het boek een centrale positie inneemt, vraag ik me af wat er van de refocultuur overblijft als alle refomeisjes een broek zouden dragen. Ik denk wel eens dat hoe minder we met de inhoud van het geloof kunnen omgaan, des te belangrijker uiterlijke kenmerken kennelijk worden.”

Hoek-van Kooten vindt ook dat reformatorische meisjes niet te bescheiden moeten zijn om, als ze dat niveau hebben,een universitaire studie te gaan volgen. „Ik heb nogal eens vwo-meisjes in mijn groep op de CHE van wie ik het gevoel heb dat ze makkelijk een universitaire studie zouden aankunnen.”

Het is volgens Baars-Blom uit de gesprekken met de reformatorische meisjes niet gebleken dat deze meisjes vanzelfsprekend voor een baan in de zorg zouden kiezen. „Het idee dat zij vanuit hun geloofsinspiratie dienend bezig willen zijn, ben ik niet op grote schaal tegengekomen.”

Net als Baars-Blom verwacht Hoek-van Kooten dat (steeds) hoger opgeleide vrouwen aan de wieg zullen staan van cultuurveranderingen in de reformatorische kring. „Dat er cultuurveranderingen plaats zullen vinden is niet erg, als het maar niet ten koste gaat van het geloof in de levende God. Mogelijk dat al onze regeltjes zelfs wel het geloven in de Heere God hebben geblokkeerd, omdat die regeltjes voor het geloof in de plaats komen.”