Israël geeft Palestijnse fondsen vrij
GAZA-STAD (ANP) - De Israëlische regering heeft zondag besloten 11 miljoen dollar (9,1 miljoen euro) aan Palestijns douanegeld vrij te geven. Het besluit viel op de dag dat er voor het eerst sinds de verkiezingen in Israël en de Palestijnse gebieden op hoog niveau contact was tussen beide regeringen.
Het geld is bestemd voor de noodlijdende Palestijnse gezondheidszorg en niet voor de „terroristische regering” van de radicaalislamitische Hamas, zei de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Tzipi Livni, in Sharm al-Sheikh. In de Egyptische badplaats sprak zij een halfuur met de Palestijnse president Mahmud Abbas.„We willen het Palestijnse volk helpen. Het is niet Israëlisch regeringsbeleid om de Palestijnen te straffen voor hun stemgedrag”, aldus de bewindsvrouw. Na de verkiezingswinst van Hamas heeft Israël de overdracht van douanegelden stopgezet. Het gaat maandelijks om ongeveer 55 miljoen dollar. Ook westerse landen staakten de financiële hulp.
Israël wil de douanegelden pas weer vrijgeven als de Hamasregering het bestaansrecht van de Joodse staat erkent. Door de maatregelen hebben circa 160.000 Palestijnen al zeker twee maanden geen salaris ontvangen en dreigt de gezondheidszorg in te storten. Om dit laatste te voorkomen, maakt Israël nu voor het eerst weer geld over.
Livni, bijgestaan door minister Shimon Peres, en Abbas ontmoetten elkaar in de marge van het Wereld Economisch Forum. Abbas waarschuwde dat voorkomen moet worden dat de machtsstrijd tussen Hamas en zijn eigen Fatah uitgroeit tot een burgeroorlog. Hij sprak kort nadat een aanslag was verijdeld op zijn bondgenoot en veiligheidschef Rashid Abu Shbak.
Een bom van 70 kilo werd langs de weg naar het huis van Shbak in Gaza-stad gevonden. De veiligheidschef zou de enige zijn die de route gebruikt. De bom moest op afstand tot ontploffing worden gebracht. Zaterdag raakte de chef van de inlichtingendienst in Gaza, Tareq Abu Rajab, gewond bij een explosie. Ook hij is loyaal aan president Abbas.
Het incident gebeurde op het moment dat Abu Rajab in de lift van het hoofdkwartier van de inlichtingendienst stond. Zijn lijfwacht overleefde de explosie niet. Een woordvoerder van Fatah zei tegen de BBC dat er „een duidelijke samenzwering is gericht tegen Fatahleiders en de chef van de veiligheidsdienst in de Gazastrook.”
Een zegsman van Hamas noemde de explosie van zaterdag „betreurenswaardig.” De door Hamas gedomineerde regering en Abbas ruziën over de zeggenschap over de veiligheidsdiensten. Officieel vallen die onder Abbas, maar Hamas meent dat de diensten, die vooral bestaan uit Fatahaanhangers, onvoldoende doen om de chaos in Gaza te beëindigen.
Daarom heeft de Palestijnse premier Ismail Haniyah vorige week in Gaza een eigen troepenmacht opgericht die voor orde moet zorgen. Abbas had zijn veto hierover uitgesproken en stuurde daarop al zijn loyale eenheden de straat op, waarna de spanning te snijden was. Al verschillende malen kwam het tot geweld tussen aanhangers van Hamas en van Fatah. Abbas wil nog deze week overleg met Hamas om de zaak te sussen.
De Israëlische premier Ehud Olmert is zondag naar Washington vertrokken voor overleg met president George W. Bush. Olmert hoopt steun te krijgen voor zijn plan voor een eenzijdige, gedeeltelijke terugtrekking uit de Westelijke Jordaanoever. Grote andere delen van het gebied wil hij juist annexeren. De Amerikanen zeggen tot nu toe hier weinig voor te voelen.