Witte tanden zijn een modeverschijnsel geworden, net als piercings en gekleurd haar. Vaak kom je in reclames de term ”natuurlijke witte tanden” tegen. Dat klopt niet: tanden zijn van nature niet wit maar een tikkeltje gelig. Naarmate je ouder wordt, hopen pigmenten uit je voeding zich op in je tanden. Hierdoor worden ze geler. Maar tegenwoordig zijn gele tanden buiten de norm gevallen. Een norm die wordt opgedrongen door de commercie.Niet alle behandelingen die bijvoorbeeld op internet worden aangeboden, zijn even effectief. Neem de zogenaamde whiteningpasta’s. Hierin zit zuiveringszout. Deze stof werkt tegen de donkere aanslag die ontstaat door het gebruik van tabak, koffie, thee en rode wijn, maar tegen gele tanden is het absoluut niet effectief. Andere witmaakproducten bevatten dezelfde witte kleurstof die ook in verf wordt gebruikt. Het effect van zo’n middeltje is dan ook snel weer verdwenen.

Het enige wat wel helpt tegen gele tanden is waterstofperoxide - dat ook gebruikt wordt als haarkleurmiddel. Een veilige methode is die waarbij waterstofperoxidegel in een op maat gemaakt malletje op de tanden aangebracht wordt. Het waterstofperoxide zal vervolgens doordringen in de tanden en de pigmenten die de gele kleur veroorzaken tot kleinere stukjes afbreken. Hierdoor worden de tanden witter. Overigens bleken vullingen niet mee. Na het bleken zullen die dus vervangen moeten worden.

Niet verstandig
Alleen de tandarts is de juiste persoon om deze bleekbehandeling uit te voeren. Waterstofperoxide is geen kinderachtig spul. Het dringt diep door in het glazuur en in het tandbeen (de binnenkant van de tand). Bij een te hoge concentratie kunnen zenuwen beschadigd worden en wortels oplossen - vooral bij onjuist gebruik. En als er waterstofperoxide op het tandvlees terechtkomt doordat het malletje niet goed past en gaat lekken, kan er een soort van brandwonden ontstaan. Bij de tandarts weet je zeker dat er een goed passend malletje gebruikt wordt met een gel die een veilige concentratie waterstofperoxide bevat.

Soms is het gewoon niet verstandig om te gaan bleken - als je bijvoorbeeld blootliggend tandbeen hebt, niet goed aansluitende vullingen of gaatjes. Een tandarts kan dit het beste beoordelen.

Volgens de wet mag iedereen bleekbehandelingen met waterstofperoxide geven. Maar de consument heeft in veel gevallen geen enkele garantie dat degenen die zo’n behandeling aanbieden verstand van zaken hebben. Mensen vertrouwen vaak op de reclame van instellingen met commerciële belangen en beseffen vaak te weinig dat je niet zomaar ongelimiteerd aan je tanden kunt rommelen. Een beschadigde tand kan zich nooit meer herstellen. Als tandarts kun je hoogstens de schade repareren.

Door de hype rond witte tanden zijn er steeds meer tandartsen die met commerciële motieven bleekbehandelingen aanbieden. Dat is een verkeerde ontwikkeling. Er valt veel geld mee te verdienen, maar tandartsen zouden zich terughoudend moeten opstellen. Ik geef alleen een bleekbehandeling als de kleur van tanden uit de toon valt of als de kleur donkerder is dan normaal. De vraag is natuurlijk wel: wie bepaalt wat normaal is? Maar iemand van zestig moet je niet de kleur van een achttienjarige geven.

De auteur heeft een tandartspraktijk in Wergea en is tandarts-docent aan het Academisch Centrum Mondzorg Groningen (UMCG).