Cultuur & boeken

„Is dit een psalm, vroeg ik me af?”

Ze zijn opgegroeid met ’1773’, de psalmberijming die orthodoxe protestanten al geslachten lang zingen. Maar voor Anna Kalkman (22), Willeke Donker (20) en Harm-Jan ter Harmsel (19) is het niet de enig mogelijke berijming. Willeke studeert Nederlands in Utrecht, Anna rechten in Leiden en Harm-Jan bereidt zich voor op de hbo-opleiding informatica.

Tineke van der Waal
10 May 2006 08:48Gewijzigd op 14 November 2020 03:44
Anna Kalkman, Willeke Donker en Harm-Jan ter Harmsel.
Anna Kalkman, Willeke Donker en Harm-Jan ter Harmsel.

Ze hebben de tweede cd van ”Psalmen voor nu” voor zich liggen. Alleen al met hun leeftijd passen Anna, Willeke en Harm-Jan in de doelgroep van het project. Maar op het terras van Graaf Floris in Utrecht blijkt dat de psalmen op popmuziek bij de drie niet echt aanslaan.Met welke berijming ben je opgegroeid?
Willeke: „Veel mensen in reformatorische kring ervaren de berijming van 1773 als heilig, maar als ik de brontekst erbij neem, valt me op dat de berijming niet altijd heel letterlijk is. Ik vraag me soms ook af of inhoud en vorm kloppen als we een psalm zoals „Laat al de stromen vrolijk zingen, de handen klappen naar omhoog” op een passieve manier zingen. Ik zie wel de waarde van de oude psalmen, maar zal ze niet fanatiek verdedigen.”

Harm-Jan: „Ik houd van de oude taal ervan, maar ik zou er geen minuut van wakker liggen als we een andere psalmberijming gingen zingen.”

Anna: „Toch ervaar ik verbondenheid met de berijming. Ik ben ermee opgegroeid. Ik zie wel dat soms teksten gekunsteld zijn en dat het taalgebruik wat ouderwets is.”

Hoe bekend ben je met pop- en gospelmuziek?
Willeke: „Ik luister naar moderne christelijke muziek. Naar Michael W. Smith bijvoorbeeld. Ik heb ook veel Opwekking-cd’s.”

Harm-Jan: „Ik luister naar popmuziek en naar gospel. Er is ook goede popmuziek, soms uitgevoerd door christelijke artiesten.”

Anna: „Ik luister meestal naar klassieke muziek, nooit naar pop of gospel. Veel popteksten hebben een seksuele moraal waar ik het niet mee eens ben en gospel vind ik niet mooi. Ik heb klassieke oren. Liever Bach dan Britney Spears.”

Wat was je eerste reactie op de Psalmen voor nu-cd?
Anna: „Negatief. Ik had ook niet anders verwacht.”

Harm-Jan: „Het eerste nummer vond ik verschrikkelijk, het tweede fantastisch. En de volgende ook mooi, qua melodie, muziek en uitvoering. Ik vind de softe bliepjes op de achtergrond alleen vreselijk.”

Willeke: „Ik heb gelijk de tekst meegelezen. Die vind ik goed, de muziek minder.”

Wat waardeer je erin?
Harm-Jan: „Het is eens wat anders. Ik houd ervan om breed te kijken. Ik denk dat deze psalmen niet voor de kerkdienst bedoeld zijn en dan vind ik ze best mooi.”

Anna: „De tekst is heel helder, dat vind ik positief. Je weet meteen waar het over gaat. De muziek sluit ook bij de tekst aan, vooral bij droevige psalmen merk je dat. Dat is bij 1773 niet zo.”

Willeke: „Soms was de inhoud van een psalm een verrassing. Is dit een psalm, vroeg ik me dan af? Ik zocht de tekst op en het stond er inderdaad precies zo. Het benadrukt de rijkdom van de Bijbel. De wijsjes blijven gemakkelijk in je hoofd hangen.”

Harm-Jan: „Muzikaal gezien vind ik Psalmen voor nu goed. Er is popmuziek die 25 keer zo slecht is. Ik vind deze psalmen in elk geval net zo goed als Michael W. Smith en tien keer muzikaler dan opwekkingsmuziek.”

Wat zijn de concrete minpunten?
Anna: „De stijl is niet zo poëtisch. Sommige woorden vind ik niet mooi. In Psalm 29 wordt bijvoorbeeld gesproken over de reputatie van God: „Al kijkt de hele wereld naar je op,/ geef aan de HEER alleen de eer/ die bij zijn reputatie past,/ de eer die hij verdient.” Ik heb bij dat woord reputatie andere associaties.

Verder vind ik de wijsjes erg oppervlakkig. Psalm 12, ”De leugen gaat rond”, is bijvoorbeeld echt een deuntje. Dat past niet, zeker niet omdat God in die psalm wordt aangesproken.”

Willeke: „Ik vind het lastig dat niet alle verzen van een psalm dezelfde melodie hebben. En ik snap niet waarom „halleluja” vertaald moet worden in „alle eer aan God.” Ik houd van het woord halleluja.

De muzikale uitvoering vind ik niet mooi. Ik dacht: Dat ze dít hebben opgenomen. Er is telkens een verkeerde stem uitgezocht, alsof ze iemand van straat hebben geplukt. Bij bijvoorbeeld ”De stem van de HEER” (Psalm 29) verwachtte ik een donkere bas. Maar nee, dan komt er een lieve vrouwenstem. Ik vind de tekst daar niet tot zijn recht komen.”

Jullie vinden niet dat niet elke muzieksoort zich leent voor een psalmberijming?
Anna: „Nee. Je kunt niet zeggen dat een bepaalde muzieksoort per definitie niet geschikt is, denk ik.”

Willeke: „Ik vind niet dat alle muziek bij de psalmen past. Er is een samenhang tussen inhoud en vorm. Je hebt eerst de tekst en dan de muziek. Psalmmuziek hoeft niet op hele noten, maar een muziekstijl als Dark Metal heeft een duistere sfeer die absoluut niet past bij de God van licht.”

Anna: „Voor mij ligt de grens bij het aanspreken van God. Ik vind ook belangrijk dat musici in de inhoud van de muziek geloven. Een zanger moet het menen.”

Harm-Jan: „Elke muzieksoort is voor mij verenigbaar met de psalmen, al vind ik extreme metal niet eerbiedig. Dat past niet. In de kerk moet eerbied zijn.”

Is het logisch om een onderscheid te maken tussen muziek binnen en muziek buiten de kerk?
Harm-Jan: „Waarom niet? Ik luister naar allerlei bands met christelijke muziek, maar ik hoef die niet in de kerk. Ik pas me aan.”

Willeke: „In de kerk heb je met veel verschillende mensen te maken, daar moet je wat gematigd zijn.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer