„Met joodse feesten kun je het jaar door”
EDE - „Er is sprake van een opkomend antisemitisme. Vroeger werd ik nooit nagescholden, nu wel. Anderzijds is de warmte die ik vanuit de christelijke gemeenschap ervaar ook veel dieper dan dertig jaar geleden.” Dat zei rabbijn B. Jacobs dinsdagavond tijdens een Cheideravond in het gebouw van de Christelijke Hogeschool Ede.
Jacobs is voorzitter van het bestuur van de orthodox-joodse school het Cheider in Amsterdam. De school telt 140 leerlingen in het basisonderwijs. Vijftig leerlingen volgen voortgezet onderwijs. De school wordt financieel gesteund door de stichting Vrienden van het Cheider. De stichting helpt de ouders de noodzakelijke beveiliging van de school te realiseren.Rabbijn Jacobs sprak in Ede over de betekenis van de joodse feesten. Feestdagen zijn volgens hem injecties om er het hele jaar weer tegen te kunnen; ze inspireren.
Jacobs noemde het jammer dat het eerste Bijbelboek Genesis niet begint met de woorden „God schiep in den beginne de hemel en de aarde” maar met „In den beginne schiep God de hemel en de aarde.” Volgens hem moet God vooropgaan.
„De Bijbel kunnen we op verschillende niveaus uitleggen, zo ook de joodse feesten”, zei hij. „Voor we iets willen begrijpen, moeten we ons realiseren dat ons verstand beperkt is en dat er dingen zijn die we niet kunnen begrijpen.”
De Talmoed noemde Jacobs een integraal onderdeel van het jodendom. „De normen en waarden van het jodendom liggen vast in de Thora en de Talmoed. Het jodendom doet niet mee aan golfbewegingen.”
De rabbijn putte zich uit in zijn verklaring van de betekenis van Pesach, het joodse paasfeest. „Pesach heeft eeuwigheidswaarde, zoals de Bijbel dat ook heeft. Pesach herinnert aan de uittocht uit Egypte en de bevrijding van de slavernij.” Dat betekent volgens Jacobs dat wij moeten wegtrekken, over onze grenzen.
Jezelf verbeteren noemde hij de basis van het mens-zijn. Als symbool voor de haastige uittocht eten de joden ongerezen broden, matzes. De huizen worden omgekeerd, op zoek naar een eventuele kruimel gerezen brood. Jacobs: „Het laatste stukje gerezen gevoel in mij, noem het hoogmoed, moet weg. We moeten weg uit het verslaafd zijn aan slechte eigenschappen.”
Seideravond, de avond voorafgaand aan Pesach, verloopt in een vastgestelde volgorde. Eerst wordt de heiliging uitgeroepen als teken van het uitstijgen boven het alledaagse. Daarna wassen de joden hun handen, als teken van het wegdoen van viezigheid. En vervolgens eten ze een radijsje, dat symboliseert dat het verkeerde niet mag leiden tot moedeloosheid.
De mens moet zich volgens de rabbijn van beneden, vanaf de aarde, opwerken tot het goede. „God wil niet dat we ons uit de wereld terugtrekken. Hij wil dat we in deze wereld van onszelf een heiligdom maken.”
Het wekenfeest (Sjawoe’ot) herinnert aan de Thora die aan Mozes werd gegeven op de berg Sinaï. Het joodse Nieuwjaar (Rosj Hasjana) betekent ”hoofd van het jaar”. Het hoofd is het zenuwcentrum van waaruit het hele lichaam wordt bestuurd. „Hoe je je aan het begin van het jaar opstelt, is van invloed op het hele jaar”, aldus Jacobs.
Verder zei hij dat orthodoxe joden en christenen veel met elkaar gemeen hebben. „Wanneer je echt met elkaar bevriend bent, kun je ook verschilpunten met elkaar bespreken.” Die zijn er volgens hem ook.
Ds. M. van Campen, voorzitter van de stichting Vrienden van het Cheider, las voorafgaand aan de lezing van rabbijn Jacobs Leviticus 23, waar de „gezette hoogtijden” worden beschreven.