Kleine zelfstandigen, in het bijzonder freelancers, zijn gewaarschuwd dat de fiscus hen extra in de gaten zal houden dit jaar. Waarom pakt de inspecteur de industriële geldschrapers niet aan? Of banken en andere ondernemingen met megawinsten, die niet zelden tot stand gekomen zijn door grootschalige personeelssaneringen? De overheid zou juist de eenpitters in de watten moeten leggen.Het is niet zo gek dat de Belastingdienst de zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) te grazen wil nemen. Het betreft een bonte verzameling bedrijvige ondernemers: kappers, redacteuren, fietsenmakers, vormgevers, schilders. Zonder enige structuur en over het algemeen slecht georganiseerd. Ze zullen niet zo eenvoudig één front vormen om de barricaden op te gaan.

Akkoordje
Aan de andere kant gaat het om een vrij forse groep. Volgens EIM, een economisch onderzoeksbureau, zijn er in Nederland zo’n 360.000 zzp’ers, de grootste groep ten opzichte van alle andere ondernemingen! Makkelijk plukken dus.

Een beetje cynisch is het wel om het zo publiekelijk aan te kondigen. Daardoor zullen ze zich verplicht voelen een accountant of advocaat in de hand nemen om zich in te dekken, als ze die al niet hadden. Die kosten kunnen er ook nog wel bij…

Grotere bedrijven, met uiteraard veel grotere belangen, kunnen zich wel wat permitteren als ze in de clinch liggen met de fiscus. Ze gooien het op een akkoordje, betalen minder dan waarvoor ze zijn aangeslagen. Van Shell, zo heb ik me laten vertellen, wordt beweerd dat ze ooit dreigden hun zaak naar Engeland te verkassen als ze het volle pond moesten ophoesten.

Waar moet een zzp’er naartoe? Hij heeft niet de mogelijkheid om zijn invloed op soortgelijke manier kracht bij te zetten. Nog afgezien van de vraag of hij dat moreel wel zou willen.

Kruipolie
Niettemin is het belang van de groep kleine zelfstandigen onomstotelijk vastgesteld. Het CBS heeft voor het afgelopen jaar berekend dat hun bijdrage aan het bnp 7,2 miljard euro bedraagt (uitgaande van een gemiddelde winst van 20.000 euro per eenmanszaak). Algemeen bekend is dat ze in de technische sector en in de media als een soort kruipolie van onze economie fungeren, zoals Kees de Kruijff van ZZP OKÉ het in Elsevier formuleerde.

Met name door de nieuwe regeling voor de ziektekosten komen eenmanszaken dit jaar aanzienlijk duurder uit. Ze betalen een wat lagere bijdrage dan andere ondernemingen (4,4 i.p.v. 6,5), maar kunnen deze niet in mindering brengen op hun winst. Hoewel de zelfstandigenaftrek is verhoogd, compenseert deze bij lange na niet de hogere kosten.

Freelancers met een laag inkomen hebben nog recht op een zorgtoeslag, en degenen met een bv steken de inkomensafhankelijke bijdrage in hun zak doordat die verrekend wordt met de vennootschapsbelasting. De modalen onder ons betalen de volledige rekening.

Voordat de nieuwe ziektekostenregeling van kracht werd, waren er al andere maatregelen die de positie van de zzp’ers fiscaal minder aantrekkelijk maakten. Zo werd vorig jaar de aftrek van de werkkamer in het woonhuis geschrapt. Aftrek is alleen mogelijk als de werkruimte kan worden verhuurd, een aparte opgang heeft en eigen sanitaire voorzieningen. Ook representatiekosten zijn in vijf jaar tijd minder aftrekbaar geworden.

Streepje voor
Vooral -thuiswerkende- eenpitters zouden naar mijn idee een streepje voor moeten hebben. Ze beperken het fileleed, ze zullen niet zo gauw in bed blijven liggen als ze zich niet lekker voelen en dragen zelf allerlei risico’s. Willen ze die afdekken (arbeidsongeschiktheid, pensioen), dan zijn daar verhoudingsgewijs flinke bedragen mee gemoeid. Alleen al om die reden zouden de eenpitters extra beloond moeten worden.

Moeten zzp’ers -als sluitstuk van het overheidsbeleid op dit gebied- dit allemaal met lede ogen aanzien? Naar het zich laat aanzien wel. Er zijn kleine initiatieven om het tij in hun voordeel te keren. Zo is het Platform Zelfstandige Ondernemers met een handtekeningenactie begonnen. Of het zal helpen? De regering moet zzp’ers niet kortwieken maar koesteren.

De auteur is werkzaam als tekstschrijvend kleine zelfstandige.