Dat bleek donderdag tijdens een debat over de aanscherping van de regels.De registratie moet de mogelijke schijn van vooringenomenheid, partijdigheid of belangenverstrengeling tegengaan. Diverse fracties willen op punten nog verdergaande wijzigingen aanbrengen in de voorstellen van de bewindsman.

Rechter–plaatsvervangers hoeven hun nevenbetrekkingen niet te melden. Zij vallen in bij rechtszaken maar zijn eigenlijk advocaat, wetenschapper, aanklager of hebben een andere functie. Voor hen geldt die uitzondering van de meldingsplicht, omdat het hen ervan zou kunnen weerhouden in te vallen. „Dat is niet zinvol, niet proportioneel en niet doeltreffend”, zei Donner.

De plaatsvervangers zijn nodig, omdat de rechtbanken anders hun meervoudige kamers niet rondkrijgen. In 2005 ging het om 313 advocaten, 28 mensen uit het openbaar ministerie, 184 uit de wetenschap, zes uit de politiek en meer dan 400 uit overige sectoren. Donner wees erop dat gerechtsbesturen de invallers juist inschakelen vanwege hun deskundigheid op een bepaald terrein. Bovendien maken zij liefst een derde uit van de hele rechterlijke macht en dat valt volgens de bewindsman niet zomaar te schrappen.

De Kamer heeft om diverse redenen moeite met de plaatsvervangende rechters. Zo vinden de PvdA, SP en LPF een dubbelfunctie niet altijd wenselijk. Eerder kwam het Wetenschappelijk Onderzoeks– en Documentatiecentrum (WODC) tot eenzelfde conclusie, vooral voor wat betreft de inzet van advocaten en aanklagers. Donner zelf vindt niet dat dit de integriteit raakt, omdat rechtbanken zelf goed opletten in welke zaken ze de invallers inschakelen.

Verder vindt de PvdA dat plaatsvervangend–rechters voor bepaalde tijd moeten worden benoemd. Als zij bijvoorbeeld twee of drie jaar niet actief zijn geweest, moeten zij van rechtswege ontslag krijgen. Donner wil vasthouden aan de benoeming voor het leven van de gehele rechterlijke macht. Volgens hem worden slechte invallers gewoon niet meer ingezet en uiteindelijk geschrapt uit het bestand na een ontslagverzoek. De minister wil op een later moment met de Kamer de inhoudelijk discussie voeren over de combineerbaarheid van functies.