Tamils wachten op ontginning lucratieve mineraalstranden
Wanneer de regering van Sri Lanka en de separatistische Tamil-Tijgers de vredesgesprekken tot een goed einde brengen, heeft dat voor het Tamil-gebied in het noordoosten van het eiland aangename financiële consequenties. De stranden bevatten er een schat aan minerale rijkdommen en het staatsbedrijf Lanka Mineral Sands staat klaar om de lucratieve export te hervatten.
De ontginning van de stranden ligt sinds 1997 stil, toen de Tamil-rebellen een boot met ilmeniet aanvielen. Dat kan allemaal veranderen wanneer de regering en de rebellen deze maand beginnen te praten over vrede. In de maand mei werd alvast een staakt-het-vuren ondertekend en werd afgesproken onderhandelingen aan te knopen. Wanneer de vredesgesprekken slagen, kan de uitvoer naar de belangrijkste markten, Europa en Japan, onmiddellijk worden hervat.
In Pulmoddai, 300 kilometer ten oosten van de hoofdstad Colombo, liggen ruwe voorraden van 60.000 ton ilmeniet en 150.000 ton zirkonium opgeslagen die grotendeels voor september 1997 werden ontgonnen. Pulmoddai wordt beschouwd als een van de beste ontginningsgebieden ter wereld omdat de mineralen er concentraties van 60 tot 70 procent bereiken, tegenover bijvoorbeeld slechts 5 procent in Australië. Dat geeft Lanka Mineral Sands een enorm exploitatievoordeel, omdat 100 ton ontgonnen zand 70 ton mineralen oplevert.
Directeur Wasantha Anurakumara hoeft op het strand maar enkele passen te zetten om de mineralen te vinden die het zand zijn zwarte kleur geven: „We lopen hier op het geld, kilometers lang”, zegt Anurakumara, daarbij verwijzend naar de mineralen ilmeniet, rutiel en zirkonium.
Ilmeniet en rutiel zijn geoxideerde metalen waaruit titanium wordt gewonnen, een metaal dat zeer wordt gewaardeerd omdat het licht, sterk en corrosiebestendig is. Het is onmisbaar in de vliegtuig- en de wapenindustrie, om duikboten te maken, voor ruimtevaartcapsules, bepantsering, racefietsen en trendy brilmonturen. „Titanium is het metaal van de toekomst. De industrie kan niet zonder en er zijn geen alternatieven”, zo luidt het bij Lanka Mineral Sands. Zirkonium wordt gebruikt in de keramische industrie en voor elektrische toestellen.
Het staatsbedrijf is voorlopig het grootste in Sri Lanka. Pulmoddai heeft geen haven en schepen kunnen de oostkust enkel buiten het moessonseizoen, dat loopt van oktober tot maart, bereiken. Tijdens de moesson ligt ook de exploitatie stil en brengen de enorme golven nieuw materiaal aan.
De mineralen zijn afkomstig uit het binnenland van Sri Lanka en worden door rivieren naar de kust gebracht, stelt Lanka Mineral Sands. Omdat het zand elk jaar wordt aangevuld, is er geen erosie. Het bedrijf heeft naar eigen zeggen nog geen klachten gekregen van milieuorganisaties.
Onderzoek lijkt aan te geven dat de 12 miljoen ton onontgonnen mineralen in het gebied nog gedurende 25 à 30 jaar 3,3 miljoen dollar per jaar kan opleveren. De lokale overheid wil alles in het werk stellen om de 340 werknemers van het bedrijf opnieuw aan de slag te laten gaan. Op die manier heeft ook de bevolking van het gebied, waar al twintig jaar burgeroorlog heerst, er profijt van.