„Antwoord op droogte ligt in ons eigen land”
ZWOLLE - Oost-Afrika kampt steeds vaker met droogte. Het is daarom tijd voor radicale oplossingen, aldus de Keniaanse hulpverlener George Opiyo Pile en zijn Ethiopische collega Aklilu Dalelo. „Wij hebben zeven grote rivieren van God gekregen. Er is genoeg. Alleen niet overal.”
Sinds het najaar van 2005 kampt de Hoorn van Afrika met droogte. De Verenigde Naties berichtten vorige week dat duizenden kinderen bezwijken aan ziekten en ondervoeding. De droogte bedreigt 15 miljoen mensen in Kenia, Ethiopië, Eritrea, Somalië en Djibouti. Ruim de helft van hen heeft dringend hulp nodig, aldus de VN. Honderdduizenden stuks vee zijn al door de droogte omgekomen. Pile: „We hebben nog nooit een droogte van deze orde meegemaakt.” Ook in 2001 en 2002 viel er al nauwelijks regen.Ondanks de steeds regelmatiger terugkerende perioden van droogte piekert de gemiddelde inwoner van Oost-Kenia er niet over het gebied te verlaten. Het land is met zijn stam verbonden. „Ze sterven er liever dan dat ze vertrekken”, zegt Pile, die coördinator is van het hulpprogramma van de Keniaanse African Inland Church.
De kerk, waartoe 4 miljoen Kenianen behoren, heeft diverse hulpprojecten in de getroffen regio’s. Pile bezocht recent verschillende van deze projecten. Hij trof kinderen alleen thuis aan, omdat de moeder al drie dagen op zoek was naar water. Scholen zijn gesloten omdat de meeste kinderen te zwak zijn om ernaartoe te komen. Het bezoek was een „emotionele ervaring”, zegt hij.
De Keniaanse overheid heeft naar zijn overtuiging veel te laat op de crisis gereageerd. „Ze zijn inmiddels wel in actie gekomen, maar het meeste kwaad is al geschied. Het vee is al in groten getale doodgegaan.” Veel mensen zijn volgens Pile daarom boos op de regering en voelen zich in de steek gelaten.
„Het is voor veel mensen nu een strijd op leven en dood”, zegt de hulpverlener, die vorige week samen met zijn Ethiopische collega Aklilu Dalelo op uitnodiging van stichting Red een Kind in Nederland was. De meeste volwassenen konden zich tot nu toe nog wel in leven houden, maar ook hun situatie wordt nu kritiek, waarschuwden de VN.
Pile wijst op de belangrijke functie van een vrije pers in zijn land in de strijd tegen honger. „De pers kan dergelijke situaties onder de aandacht brengen, maar ook corruptie aan de kaak stellen.” Begin maart bestormde de politie de drukkerij van de Keniaanse krant The Standard. Duizenden exemplaren van de krant lagen daarna verbrand op straat. The Standard, die kritisch schreef over corruptieschandalen binnen de regering, zou de staatsveiligheid in gevaar hebben gebracht.
De Ethiopische predikant-hulpverlener Dalelo benadrukt de noodzaak om aan structurele oplossingen van het droogteprobleem te werken. Tijden van droogte heeft de regio altijd gekend, maar de perioden volgen elkaar de laatste decennia steeds sneller op. „De internationale gemeenschap wordt ook een keer moe van de noodsituaties”, merkt de predikant. Die houden de situatie in Ethiopië als sinds de hongersnood in 1974 overigens nauwlettend in de gaten.
Dalelo schetst een kaartje van zijn thuisland en wijst op de rivieren die in de hooglanden van zijn land ontspringen. „We hebben zeven grote rivieren van God gekregen. Daar stromen enorme massa’s water doorheen. Hoe komt al dat water in de rivie- ren? ” vraagt hij. „Juist, regen. Er is genoeg. Alleen niet overal. Het gaat om de verdeling.” Via stuwmeren en irrigatie valt er volgens hem een hoop te bereiken. Ook de houtkap moet hoognodig een halt worden toegeroepen. De ontbossing van Ethiopië heeft zich in razend tempo voltrokken, rekent hij voor.
De regering heeft huiswerk, stelt hij. Dat geldt ook voor Kenia, zegt Pile. Kenia kent eveneens vruchtbare gebieden, zoals het westen, waar dit jaar een goede oogst was. De belangrijkste taak van de overheid ligt volgens de beide Afrikanen in watertoevoer naar de droge gebieden. Daarnaast is een betere infrastructuur van belang.
Maar nu is er noodhulp nodig, menen ze. Pile zegt dat de getroffen inwoners de regen blijven verwachten. Gevaar van de regen is nu echter dat die een averechts effect kan hebben, omdat er overstromingen zullen ontstaan. De korte, hevige regens die vorige week in het gebied vielen, verergerden het voedseltekort alleen maar, lieten hulporganisatie Oxfam en het Keniaanse Rode Kruis vorige week weten. Duizenden mensen sloegen voor het water op de vlucht.
De christelijke hulporganisaties TEAR fund, Red een Kind, ZOA-Vluchtelingenzorg en Woord en Daad hebben de handen ineengeslagen om noodhulp te verlenen in het uitgedroogde gebied. Dorcas is al sinds januari in de regio actief.