„Bij het verkopen van nieuwe ethische opvattingen heb je de meeste last van de kerken. Ondanks dat de Amerikaanse samenleving snel seculariseert, heeft de godsdienst toch nog een grote invloed. Dat wordt vaak onderschat. Het besef van goed en kwaad heeft diepe religieuze wortels die taai zijn. Daarom moet de homobeweging haar pijlen vooral richten op de kerken. Van progressieve kerken hebben we geen last. De strengorthodoxen krijg je niet om. Die moet je marginaliseren. Het gaat erom de middengroep mee te krijgen.”

Dat was het verhaal dat Marshall Kirk en Hunter Madsen op een congres van de homobeweging in 1988 in het Amerikaanse stadje Warrenton vertelden. Kirk en Madsen, beiden als sociaal wetenschapper afgestudeerd aan de beroemde universiteit van Harvard, adviseerden de bijeengekomen homoactivisten een geraffineerde reclamecampagne op te zetten. „Of het nu om Pepsi Cola gaat of om de emancipatie van homoseksuelen, je moet de massa indoctrineren zonder dat het publiek doorheeft dat het wordt gemanipuleerd! Als je het goed doet, is de samenleving binnen vijftien jaar om.”

Gelijk
Het duo heeft gelijk gekregen. Het zette een geraffineerd publiciteitsplan op dat zijn succes heeft bewezen. Meer dan de helft van de Amerikanen zegt nu dat homoseksuele paren dezelfde rechten moeten hebben als heteroseksuele. Verschillende grote kerken in de VS, behorend tot de methodistische of de presbyteriaanse denominaties, hebben inmiddels hun standpunt ten aanzien van de homoseksuele praktijk gewijzigd ten gunste van de homo’s.

Paul E. Rondeau, medewerker van Regent University in de Amerikaanse staat Virginia, publiceerde onlangs een onderzoek naar de methoden die de homobeweging heeft gebruikt om de Amerikaanse samenleving te bekeren. „Het gaat inderdaad om bekering, om een radicale standpuntwijziging van de publieke opinie”, stelt Rondeau. Zijn conclusie is dat de homobeweging welbewust een gerichte verkoopmethode heeft gebruikt om haar standpunten aan de man te brengen.

Het eerste waar volgens Kirk en Madsen de homolobby aan moest werken was het creëren van een ontvankelijke stemming. „Het gaat erom het publiek onder te dompelen in een constante stroom reclames waarin homoseksuelen in beeld komen. Als de heteroseksuelen deze douche niet kunnen uitzetten, worden zij uiteindelijk nat.” Het gaat daarbij niet om concrete reclame waarin homoseksualiteit wordt gepropageerd. Nee, bij reclames voor producten, in praatprogramma’s en in televisieshows moeten homo’s zo veelvuldig optreden dat het „lijkt alsof de helft van de mensheid uit homoseksuelen bestaat.” Het is vooral de bedoeling om op die manier het publiek plat te praten. „De mensen moeten er doodmoe van worden. Of nog liever: gevoelloos voor het afwijkende, zodat ze ten slotte gaan denken dat homoseksualiteit niets bijzonders is. Als je dat bereikt hebt, is de slag feitelijk gewonnen.”

Brandmerken
Zodra de eerste ’aanval’ enig effect gaat sorteren is het van belang om tegenstanders te diskwalificeren. De ontwerpers van de publiciteitscampagne voor de homobeweging in de VS hebben hun pijlen vooral op kerken en op conservatieve groepen gericht. „Speel in op het gevoel bij het publiek dat vooral kerken altijd achter de feiten aanlopen. Progressieve predikanten hebben daar een hekel aan, dus die krijg je zo mee. De middengroep twijfelt. De meeste bezwaren leven bij de behoudende, orthodoxe kerken. Daar heb je de meeste last van. Maar je kunt ook dankbaar gebruikmaken van hun conservatieve imago. Daardoor kun je deze denominaties brandmerken als „ouderwets” en hun gedachtewereld „achterhaald door de moderne wetenschap” noemen.

Speel de behoudende kerken uit tegen de publieke opinie. Dat maakt deze kerken krampachtig in hun verzet en het stimuleert de middengroep zich van haar starre geestverwanten te verwijderen,” aldus Kirk en Madsen. Zij wijzen erop dat deze tactiek in het verleden „prima” heeft gewerkt bij kwesties als abortus en echtscheiding.

In haar kruistocht tegen de kerken moest de homobeweging volgens het duo ver gaan. „Ondermijn hun gezag, maak hen zwart, beklad hun naam!” was hun advies. Hoe dat moest? „Eenvoudig door hun predikers „fanatici” te noemen. De democratisch ingestelde Amerikaan gruwt van fanatisme. Dus dat stempel heeft bij voorbaat succes. Gebruik het daarom ook voor predikanten die oprecht staan voor hun overtuiging maar zeker niet naar geweld zullen grijpen. Dat ze hardop zeggen bezwaar te hebben tegen de homoseksuele praktijk kun je gerust fanatisme noemen.”

Nazi’s
Helemaal grof is de welbewuste verbintenis die Madsen en Kirk wilden leggen tussen het afwijzen van homoseksualiteit en de nazi-praktijken. „Herinner het publiek eraan dat afwijzing van homoseksualiteit in nazi-Duitsland eindigde in de vernietiging van homoseksuelen in de concentratiekampen. De kerkelijke bezwaarden zullen er alles aan doen om die relatie te ontkennen. De praktijken van Hitler en zijn partij kunnen en willen zij niet verdedigen. Daarom zullen zij steeds meer gaan benadrukken nooit zulke extremiteiten te zullen begaan. Dat brengt hen op de rand van het hellend vlak richting aanvaarding van gelijkberechtiging van homoseksuelen.”

Na deze massieve aanval op orthodoxe kerken en bezwaarde christenen volgt in het plan van Madsen en Kirk de derde fase: de bekering van het publiek. Het gaat er daarbij om dat mensen zien hoe goed homo’s het wel hebben. Het onderscheid met de eerste fase is dat de homoseksuele praktijk in deze periode bewust aan de orde wordt gesteld in de media. „Het gaat erom mensen te laten zien dat homo’s echt gelukkig kunnen zijn met hun partner. Je moet het publiek jaloers maken op het geluk van de homoparen.” Daarom willen ze alleen homo’s met een positieve uitstraling in beeld brengen.

De twee pr-deskundigen pleiten daarbij voor „het doelmatig inzetten” van historische figuren. „Vestig de aandacht op grote mannen uit de geschiedenis van wie je aannemelijk kunt maken dat ze homoseksueel waren.” Zij zijn volgens Madsen en Kirk om twee redenen goed bruikbaar in de homocampagne. In de eerste plaats zijn zij overleden en kunnen dus geen commentaar geven als ze eventueel ten onrechte worden geportretteerd als homoseksueel. Maar belangrijker is dat de verdiensten en prestaties van deze historische figuren met een (vermeende) homoseksuele geaardheid algemeen bekend zijn en geprezen worden.

’Bijbelse’ voorbeelden
Daarbij deinzen de kampvechters van de homobeweging er niet voor terug ook gebruik te maken van bijbelse figuren. De vriendschap van David en Jonathan was volgens hen een homoseksuele relatie. Daarbij wijzen ze op een passage uit het klaaglied dat David aanheft bij de dood van zijn vriend: „Gij waart mij zeer liefelijk; uw liefde was mij wonderlijker dan de liefde der vrouwen” (2 Samuël 1:26). En ook Abraham zou een homoseksuele aanleg hebben. Dat stoelen ze dan op Genesis 24:2, waar de aartsvader bij het afleggen van een eed tot zijn knecht sprak: „Leg toch de hand onder mijn heup.”

Desgevraagd verklaarde Debra Haffner, voormalig hoofd van het Amerikaanse Informatiecentrum voor Seksualiteit, het geen bezwaar te vinden als historische verhalen en gebruiken losgemaakt worden van hun context. „We moeten het doel, de emancipatie van de homobeweging, in het oog houden. Dat telt.”

Waar Madsen en Kirk in hun publiciteitsplan voor waarschuwen is in deze periode van bekering de massa te informeren over de details van de homoseksuele praktijk. „Seksuele omgang tussen homoseksuele volwassenen en minderjarigen moet je niet aan de orde stellen. Daar is het publiek op dit moment niet rijp voor. Dat komt later wel.” Ook de gezondheidsrisico’s die verbonden zijn met de seksuele omgang tussen homoseksuelen moet je zo min mogelijk aandacht geven. „Berichten daarover vertragen het acceptatieproces.”

Keerpunt
Rondeau komt in zijn studie tot de conclusie dat de campagne heeft gewerkt. „Er is geen emancipatiebeweging die zo’n overwinning heeft behaald als de homolobby. Zelfs de vrouwenbeweging niet. Als je de situatie van de vrouwen rond 1900 vergelijkt met die van de homo’s dan is er een fundamenteel verschil. Vrouwen werden gediscrimineerd maar zijn nooit gecriminaliseerd. Homo’s wel. Aan het begin van de 20e eeuw verdwenen homoseksuelen vanwege hun geaardheid achter de tralies. De homoseksuele praktijk was in strijd met de wet, het vrouwzijn is dat nooit geweest.

In de eerste helft van de vorige eeuw veranderde dat. Homoseksualiteit verdween langzamerhand van het bureau van de rechters en kwam op de tafel van artsen. Homo’s moesten medisch behandeld worden, was de gedachte. Dat was een eerste stap, al stond tot eind jaren zestig in de wetten van alle Amerikaanse staten nog dat sodomie verboden was. In 1973 kwam er een belangrijk keerpunt. Toen verklaarde de American Psychiatric Association dat homoseksualiteit niet langer als afwijking mocht worden beschouwd. Dat bood de homolobby de opening om voor gelijkberechtiging te gaan strijden.”

Cijfers van opinieonderzoeken bevestigen Rondeaus stelling dat er in dertig jaar tijd een geweldige revolutie heeft plaatsgevonden. In 1970 veroordeelde nog 84 procent van de Amerikanen homoseksualiteit; inmiddels ligt dat percentage onder de 35. „We zijn verleid, zonder dat we het merkten”, is de conclusie van Rondeau. „We denken wel zelfstandig een mening te ontwikkelen, maar we hebben niet in de gaten dat we ongemerkt impulsen ontvangen via reclames en berichten in de media die (onbewust) van invloed zijn bij het bepalen van een standpunt. De mensheid wil bedrogen worden. Dat geldt voor de wereld en -helaas- ook voor de kerken.”