„Stress in samenleving legt druk op zondag”
NIJKERK - „De zondag is geen luxe, maar is onopgeefbaar. We hebben rust nodig. Op die dag ben ik geen druk bezet baasje dat zich laat leven door de druk van de samenleving, maar is het nodig mij te laten bevrijden om te leven op de adem van Gods stem.”
Dat zei prof. dr. G. C. den Hertog zaterdag tijdens een ambtsdragersconferentie in de christelijke gereformeerde kerk De Kandelaar in Nijkerk. De hoogleraar aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) sprak over het belang van de zondag.De zondag staat onder druk en dat heeft zijn uitwerking op de samenleving en de kerk niet gemist, zei de hoogleraar. Hij haalde een recente ingezonden brief in Trouw aan, waarin iemand schreef over de drukte van de zondag: „Tegenwoordig mogen we blij zijn als er weer eens een zondag is waarop niemand iets te doen heeft, geen sportwedstrijden, geen musicaluitvoering en geen diplomazwemmen.”
Hij sprak in dit verband over „moderne slavernij” en „oncontroleerbare anonieme druk”, die veroorzaakt wordt door de toenemende stress in de samenleving.
„Ook in de kerk is de zondag niet meer wat hij geweest is”, aldus prof. Den Hertog. Dat vindt hij niet alleen maar verlies - waarmee hij doelde op „een wettische invulling van de zondag, die mensen veel vreugde heeft benomen.”
Hij haastte zich om eraan toe te voegen dat het front daar nu niet ligt. „Het front ligt in de teloorgang van de zondag, in het wegvallen van een omlijnde invulling ervan. De druk van de huidige tijd is nieuw en voert de boventoon. Het heeft er veel van dat een van de gevaren in de gelijkenis van de zaaier vandaag brandend actueel is, namelijk dat het zaad van het Woord verstikt raakt onder de bezigheden en de zorgen van de dag.”
De betekenis van de zondag is volgens de Apeldoornse hoogleraar dat de mensen iedere week opnieuw door de Heere worden stilgezet. „Die wekelijkse onderbreking herinnert ons eraan wat we echt nodig hebben. We mogen God door Zijn Geest in ons laten werken.”
Hij noemde naast de kerkelijke samenkomsten ook het bijeen zijn in het gezin als waardevol. „Daar ben ik nu eens niet een dag een druk bezet baasje, maar heb ik oog voor anderen, door gesprekken, door te luisteren naar muziek en door te wandelen en door me niet te láten leven door de druk van de samenleving.”
De kenniseconomie, waarbij je al surfend de nodige parate kennis opdoet, kan een gevaar betekenen voor christenen, aldus de hoogleraar. Hij vreest dat de huidige of de volgende generatie het internetdenken zal meenemen naar de kerk, waardoor het verleden vergeten wordt, „en we wegzakken in de beleving, zonder grond onder de voeten. Beseffen we de waarde van de dienst, waarin de heilige leer wordt gespeld?”
De hoogleraar is een sterk voorstander van de tweede dienst op zondag, de leerdienst. „Als de Heidelbergse Catechismus voor ons een gesloten boek blijft, kunnen de beloften die erin liggen opgeslagen, niet meer bij ons boven komen. Als we de Schrift niet op ons laten inwerken, kan de Geest bij ons ook geen associaties teweegbrengen.”
Tijdens de bespreking gaf prof. Den Hertog aan graag een gesprek te willen voeren met predikanten die uitgekeken zijn op de catechismus. Zo nodig wil hij met hen wel een cursus gaan doen, „want het gevecht over de Heidelbergse Catechismus is geen verloren gevecht.”
Hij vindt dat het belijdenisgeschrift ook tegenwicht kan bieden aan onze belevingscultuur. „De catechismus zegt dat het geloof bestaat uit kennis en vertrouwen dat door het Evangelie in het hart gewerkt wordt, ook al beleef je het niet. Dat moeten we vasthouden.”
Prof. Den Hertog is bezorgd over de huidige emotiecultuur, waarin liederen met een niet-Bijbelse inhoud een kans kunnen krijgen. Als voorbeeld gaf hij het vers waarin staat: „Ik kan het heiligdom binnenlopen.”
Prof. Den Hertog: „Christus is het heiligdom binnengegaan. Wij kunnen alleen maar achter Hem aankomen.”