GS stemmen in met Nationaal Landschap Veluwe
Het college van gedeputeerde staten van Gelderland kan zich vinden in de raadgevingen van het Adviescollege Grenzeloze Veluwe (AGV), dat wil komen tot de oprichting van Nationaal Landschap Veluwe.
In 2004 willen GS een nieuw streekplan presenteren, dat de grenzen van het nationaal landschap aangeeft. Verder onderschrijft het college de wenselijkheid van een Veluweraad, en een Veluwefonds spreekt aan. Dat fonds moet worden gevoed door de belangrijkste Veluwepartners (Rijk, provincie, gemeenten, waterschap en private partijen) en uit EU-middelen.
De Veluwe is het grootste aaneengesloten bos- en natuurgebied van West-Europa. En in meer dan één opzicht uniek. Er zijn bijzondere stuif- en heidelandschappen, grote zoogdieren als edel- en damherten, wilde zwijnen. En op de Veluwe is nog rust, ruimte, stilte en duisternis, een schaars goed in het zeer dichtbevolkte Nederland. Statistieken geven aan dat er jaarlijks bijna 30 miljoen recreanten en toeristen komen, die goed zijn voor een omzet van ongeveer 1 miljard euro per jaar.
Aan werkgelegenheid leveren natuur en recreatie ruim 20.000 arbeidsplaatsen op. Natuur en cultuur zijn als ’trekkers’ van de Veluwe van groot belang voor de regionale economie.
De provincie Gelderland nam in 1999, met de start van het nieuwe college, het voortouw om samen met tal van andere partijen te gaan werken aan een meer samenhangend Veluwebeleid. In Veluwe 2010 zijn plannen uitgewerkt en vertaald in concrete projecten die de provincie, samen met andere partijen, de komende tien jaar wil uitvoeren om de kwaliteit van de Veluwe te behouden en te verhogen.
Al lang wordt onderkend dat de Veluwe het meest waardevolle droge natuurgebied van Nederland is. Door allerlei partijen is ook dikwijls de wens uitgesproken om aan de Veluwe een bijzondere status toe te kennen. Voordeel van zo’n status is onder meer de internationale uitstraling en een bundeling van krachten om de huidige en toekomstige bedreigingen het hoofd te bieden. De meningen liepen echter uiteen over de vraag welke die status zou moeten zijn. Onder meer daarom werd besloten tot het instellen van een onafhankelijk adviescollege, dat ruim een jaar geleden aan de slag is gegaan. Het adviescollege bestaat uit de heren J. van Dijk, voormalig lid van Gedeputeerde Staten van Groningen, A. J. Evenhuis, voormalig staatssecretaris EZ (voorzitter), en J. Plageman, voormalig voorzitter van de hoofddirectie Coberco. De heer E. Reinders, voormalig regionaal directeur voor Gelderland van de Dienst der Domeinen, is secretaris.
AGV kwam met adviezen over de status en de bestuurlijke organisatie van de Veluwe op verzoek van de staatssecretaris van LNV en de provincie Gelderland. De Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening vraagt de provincie de begrenzing van het Nationaal Landschap de Veluwe verder te concretiseren. Het advies van het AGV vormt hiervoor een belangrijke bouwsteen.
De Veluwe vormt een van de speerpunten van het provinciale beleid. Het college van GS ziet het uitgebrachte advies als waardevolle onderstreping van de noodzaak om dit beleid te continueren.
De commissie heeft zich bezonnen over de status van de Veluwe. Er waren vier mogelijkheden: nationaal park, nationaal park nieuwe stijl, nationaal landschap en beschermd landschap met inliggende nationale parken. Het AGV vond de status nationaal landschap het meest passend, omdat ze recht doet aan het gebied (hoofdfunctie natuur/recreatie, gedeelten met andere functies).
Het een en ander heeft tot gevolg dat zogenaamde „ongewenste ontwikkelingen” in het gebied worden geweerd en „noodzakelijke ontwikkelingen” begeleid. De commissie denkt per landschapstype specifiek beleid te voeren.
Het AGV stelt voor om het huidige Centraal Veluws Natuurgebied (CVN) als uitgangspunt te nemen en dat uit te breiden met zogenaamde randgebieden. Dat zijn de Randmeerkust, het overgangsgebied van CVN naar IJsselvallei tot aan het Apeldoorns Kanaal en de uiterwaarden in de gemeenten Renkum en Wageningen. IJsselvallei en Gelderse Vallei worden niet tot het nationaal landschap gerekend.
Het AGV pleit voor een daadkrachtige en slagvaardige, rechtspersoonlijkheid bezittende organisatie. De gedachten van het AGV gaan uit naar de vorming van een gezaghebbende Veluweraad, die uiterlijk begin 2005 moet zijn aangetreden. Hierin moeten vertegenwoordigers zitting hebben uit rijksoverheid, provincie Gelderland, de gemeenten in het gebied, natuur- en milieuorganisaties, vertegenwoordigers van de agrarische sector en van het toeristisch/recreatieve bedrijfsleven.
Voor de rechtspersoonlijkheid ziet de AGV twee mogelijkheden: de stichtingsvorm of gemeenschappelijke regeling op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen.
Voor het proces van de vorming van het nationaal landschap is voor de komende tien jaar 500 miljoen euro gereserveerd. Volgens de commissie is dat echter veel te weinig. Ze suggereert extra gelden binnen te halen door elke bezoeker van een Veluwse attractie 50 eurocent te laten betalen. Verder wil ze een heffing van 2,5 à 3,5 eurocent op elke kuub water die aan de Veluwse bodem onttrokken wordt en een gemeentelijke heffing van 5 euro per inwoner.