Zonder een oordeel te vellen, proberen bemiddelaars tot een leefbare oplossing te komen. Vaak gaat het om situaties waarbij de leefbaarheid in het gedrang komt. Elly Rijnbeek, coördinator buurtbemiddeling van de Stichting Welzijn Gouda beschreef een aantal gevallen in het zaterdag te verschijnen boekje 10 jaar buurtbemiddeling.Zoals bijvoorbeeld het echtpaar Van Doorn (namen zijn in verband met de vertrouwelijkheid gefingeerd). Zij hebben onenigheid met hun buurman Schippers vanwege de harde muziek en het feit dat hij dagelijks met zijn klompen de trappen op klost. Een gesprek tussen de buren loopt uit op ruzie waarna Schippers de muziek nog harder aanzet, scheldt en dreigt en hondenpoep in hun tuin gooit. Daarnaast toetert hij met zin auto onder hun slaapkamerraam.

Een bemiddelaar krijgt het drietal om de tafel en wat blijkt: Schippers is best voor rede vastbaar. Wel zegt hij zich te hebben geërgerd aan het feit dat zijn buren zich niet even zijn komen voorstellen toen ze onder hem kwamen wonen.

De bemiddelaars constateren vaker dat het niet alleen gaat over de inhoud van de klacht, maar ook over de manier waarop die klacht is geuit. „Mensen hebben de neiging hun ergernissen lang voor zich te houden. Ze kroppen hun gevoelens op, waardoor ze ineens door het lint gaan en boos op de buurman afstappen", aldus Rijnbeek. „Deze buurman schrikt zich vervolgens een hoedje of gaat als reactie ook tekeer."

Veelvoorkomende conflicten zijn geluidsoverlast (ruim 75 procent van de klachten), pesten, problemen over erfscheidingen, vernielingen of overlast door kinderen. Sommige zaken, zoals druppend wasgoed van de bovenburen voor het raam of fietsen in het portiek, lijken trivaal, maar dat zijn ze volgens Rijnbeek niet. „Bewoners worden er dag in dag uit mee geconfronteerd. Het is moeilijk te negeren en het kost energie. Sommige zaken slepen al jaren voort."

Buurtbemiddeling wordt sinds tien jaar in Nederland toegepast. In 1996 startte het ministerie van Justitie experimenten in Rotterdam, Gouda en Zwolle. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid coördineert de projecten. Het fenomeen slaat aan, mede omdat gemeenten graag zien dat inwoners zelf een steentje bijdragen aan het prettig en veilig wonen in de buurt. Bovendien ontlast buurtbemiddeling de politie en woningbouwverenigingen, die de belangrijkste verwijzers zijn.

Maar bewoners kunnen er ook zelf om vragen. „Graag zelfs", vindt Rijnbeek. „Hoe eerder je de partijen aan tafel krijgt, hoe groter de kans op succes. Een juridische procedure leidt zelden tot prettig samenwonen omdat er bij de rechter vaak een winnende en een verliezende partij is. Het streven van een bemiddeling is dat beide zich een beetje winnaar voelen."

Zaterdag vindt in Rotterdam de Landelijke Vrijwilligersdag Buurtbemiddeling plaats ter gelegenheid van het 10–jarig bestaan in Nederland. In aanwezigheid van driehonderd vrijwilligers presenteert Ida Haisma, directeur van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, de publicatie 10 jaar Buurtbemiddeling.