Voor veel ouders breekt een zonnige tijd aan. Niet meer elke dag de kinderen ’s ochtends naar school brengen en ze daar ’s middags weer ophalen. Die tijd is binnenkort even voorbij, het is bijna vakantie. Daarmee breekt een nieuw jaargetijde aan; de vakantie-uittocht. Veel mensen pakken hun spullen bij elkaar en reizen af naar zonnige bestemmingen. Die jaarlijkse volksverhuizing geeft echter niet alleen reden tot blijdschap.

De groeiende stroom vakantiegangers bezorgt overheidsinstanties hoofdbrekens over oplossingen voor te verwachten kilometerslange files en onveilige situaties op wegen. In ons land wordt met de spreiding van schoolvakanties geprobeerd de concentratie van de drukte te verminderen. In een aantal van de ons omringende landen worden echter andere tactieken toegepast om de verkeersdrukte te verminderen en zo een veilige situatie in de hand te werken. Een van die methoden is het instellen van rijverboden voor vrachtverkeer.

Wie de lijst met rijverboden uit het infobulletin van Koninklijk Vervoer Nederland wel eens heeft gezien, kan zich voorstellen dat een transporteur daar niet vrolijk van wordt. De wildgroei aan rijverboden die door de verschillende landen -soms op zeer korte termijn- worden ingevoerd, is het vervoerend bedrijfsleven (terecht) een doorn in het oog. Daarbij doet de situatie in de kandidaat-EU-lidstaten in Oost- en Midden-Europa het ergste vrezen. Juist om deze redenen heeft de Europese Commissie een (herzien) wetgevend voorstel ingediend waarin harmoniserende kaders voor deze rijverboden voor vrachtwagens worden aangegeven. Lidstaten mogen -als ze dat willen- binnen deze kaders rijverboden op hun internationale (E-)wegen instellen. In de winter op zon- en feestdagen. In de zomer het gehele weekend en op feestdagen. Overigens blijven bestaande verboden gehandhaafd.

Niet asociaal
De Europese Commissie heeft volledig gelijk wanneer zij stelt dat het instellen van rijverboden indruist tegen het vrij verkeer van goederen op de Europese interne markt. Inderdaad zijn rijverboden obstakels die niet altijd een optimale logistieke planning mogelijk maken. Daarnaast moeten de chauffeurs tijdens de rijverboden wachten op plaatsen waar zij dat liever niet doen, zoals op parkeerplaatsen langs snelwegen. Plaatsen waar lang niet altijd voldoende (sanitaire) faciliteiten ter beschikking staan om het verblijf aangenaam te maken.

Betekent dit dat het voorstel van de Europese Commissie zonder meer omarmd moet worden? Nee, wanneer dat gebeurt wordt er te eenzijdig voor het economisch belang van de zaak gekozen en wordt voorbijgegaan aan de problemen waar de voorstanders van rijverboden op wijzen. Zij stellen dat vrachtverkeer bijdraagt aan onveiligheid, geluidsoverlast en milieuverontreiniging. Voor een deel is dit waar. Echter, de voordelen van rijverboden liggen meer op sociaal dan op economisch terrein.

In de strijd tegen de economisering van de samenleving is het goed waarborgen in te bouwen die collectieve rustmomenten --en een collectieve rustdag- mogelijk maken. Niet overdadig, maar voldoende.

In dat licht is een beperkt rijverbod wel degelijk zinvol. Zonder al te veel uitzonderingen. Het geeft burgers mogelijkheden samen te leven. Ook chauffeurs. Waarschijnlijk zal dat praktisch niet altijd mogelijk zijn, maar wanneer deze structuur zou ontbreken, zouden ook die rustperiodes door het economisch belang worden opgeslokt. En dan wordt de chauffeur speelbal van de economische belangen van de werkgever of opdrachtgever.

Tegenstribbelaars
Daarom is het voorstel van de Europese Commissie zo gek nog niet. Enerzijds haalbaar omdat de huidige verboden ongemoeid worden gelaten. Anderzijds zijn de negatieve effecten van het vrachtverkeer niet zodanig dat de bewegingsvrijheid van het vrachtverkeer nog meer beperkt moet worden Al denken sommige landen daar anders over.

Dat heeft het Europees Parlement inmiddels ook ingezien. Het stemde in met de essentie van het voorstel van de Europese Commissie.

Ondanks de soepele behandeling door het Europees Parlement is de afloop van dit dossier zeker nog geen uitgemaakte zaak. In de Transportraad zullen de hobbels aanzienlijk groter zijn, gelet op het de tegenstand van enkele grote landen. Frankrijk, Duitsland en vooral Oostenrijk hebben veel last van het transitoverkeer. Met name tijdens piekperiode, zoals vakanties, weekenden en feestdagen. Dit levert patstellingen in de raad op.

Beperkt
Door de tegenstand van die grote landen is een beperking van de huidige rijverboden niet mogelijk en is een beter compromis niet te bereiken. Dat is ook niet nodig. Immers, de meeste (West-)Europese rijverboden zijn vrij stabiel gebleken. Ze lijken dus tegemoet te komen aan de behoeften in de lidstaten.

Daarom was volgens de eurofractie een beperking van nieuwe rijverboden tot alleen de zon- en feestdagen voldoende geweest. Omwille van een beter evenwicht tussen maatschappij en economie. Helaas zijn daar de geesten nog niet rijp voor.

De auteurs zijn lid van het Europees Parlement voor de ChristenUnie-SGP en vice-voorzitter van de Transportcommissie, respectievelijk beleidsmedewerker transport van de eurofractie ChristenUnie-SGP.