Europese Unie: gevaar én zegen
APELDOORN - De Europese Unie kan gevaarlijk zijn als deze in handen komt van bureaucraten die enkel uit zijn op macht. Maar zij kan ook een grote zegen zijn als ze een gemenebest wordt waarin mensen een betekenis vinden.
Dat betoogde prof. dr. Paul Wells gisteren tijdens een openbaar college aan de Theologische Universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Apeldoorn. De hoogleraar dogmatiek in Aix-en-Provence (Frankrijk) sprak over het reformatorisch denken en het maatschappelijk verbond (social covenant). Hij stond met name stil bij de politiek-theologische denkbeelden van Calvijn en Althusius, onder meer over overheid, tirannie, recht van verzet en democratie.Het leven is meer dan politiek, zo stelde prof. Wells. Het bevat een rijke veelheid aan individuen die uiteenlopende vrijheden praktiseren. Politiek omvat het gehele leven, maar de overheid mag zich niet mengen in gebieden waar zij geen toegang heeft. Op die manier komt de maatschappelijke diversiteit in de knel.
Politiek is ook meer dan macht. „De rechte politiek is gebaseerd op het delen van de macht”, zo zei de hoogleraar in aansluiting bij vooral Althusius.
Communiceren van informatie en transparantie zijn volgens hem wezenlijk voor de moderne democratie. Dat behoedt voor het nemen van geheime beslissingen om staatsredenen, waarbij de waarheid te vaak verborgen blijft voor het grote publiek.
De reformatorische visie op de uitoefening van de soevereiniteit -waarbij alleen God de absolute soeverein is- is het beste antwoord op het absolutisme, aldus prof. Wells. Tegenover het principe van de volkssoevereiniteit van de Franse Revolutie of de staatssoevereiniteit van de posthegelianen, stelde hij de soevereiniteit in eigen kring.
Het huidige religieuze vacuüm heeft volgens hem ernstige gevolgen. „Een nieuwe transcendentie is gewenst, één die een grondslag van wet en gerechtigheid biedt.”