Tegelijkertijd probeert een gisteren ingestelde commissie onder leiding van commissaris van de Koningin in Utrecht, mr. B. Staal, een beeld te krijgen van de ernst van seksuele intimidatie binnen de krijgsmacht. De commissie presenteert in mei de eerste bevindingen.De affaire rond de Tjerk Hiddes kwam in februari aan het rollen door een beroepsprocedure tegen het ontslag van een vrouwelijke matroos van het fregat. In het bezwaarschrift maakte de vrouw melding van seksuele intimidatie. Van der Knaap kreeg op 16 maart een nota over een incident aan boord van het schip. Daarin stond dat twee vrouwelijke matrozen melding hadden gedaan van aanranding en verkrachting.

In een gesprek op 20 maart met viceadmiraal J. W. Kelder hoorde hij van de details, de ernst en de omvang van het wangedrag op het fregat. „Dit wordt me te gortig, dacht ik toen”, zei de staatssecretaris gisteravond in de Kamer.

Hij nam de dag erop het initiatief een onafhankelijke commissie in te stellen en hij informeerde de Kamer. Van der Knaap zal persoonlijk in contact treden met de twee slachtoffers van seksuele intimidatie en erop toezien dat ze binnen of buiten de krijgsmacht verder worden geholpen met hun carrière.

Commandant der strijdkrachten generaal D. Berlijn heeft zijn excuses aangeboden aan de slachtoffers. „We zijn er blijkbaar in tekortgeschoten om een veilige omgeving te realiseren, waarin men wordt gerespecteerd en rekening houdt met elkaar. Dat mogen we niet bagatelliseren; dergelijk gedrag dient te worden uitgebannen.”

Viceadmiraal Kelder wil meer sociale controle aan boord van schepen. Verder „moet normbesef desnoods deel gaan uitmaken van de opleidingen van de marine, of nog meer dan voorheen”, zegt hij in de Defensiekrant van deze week. „Misschien moeten we het zelfs onderdeel maken van de keuringen.”

Mensen zonder normbesef „moeten we niet aannemen”, vindt de marinecommandant. Van der Knaap heeft de defensiebonden uitgenodigd mee te doen aan een discussie over waarden en normen binnen de krijgsmacht. „Jongeren van nu denken anders dan ik ben opgevoed.”

Oud bemanningsleden van de Tjerk Hiddes ontkennen dat er op hun fregat sprake was van omvangrijk (seksueel) wangedrag. „Geloof me, het is allemaal onzin. Je denkt toch niet dat het hier een Sodom en Gomorra is?” stelt een korporaal op de website van defensievakbond VBM.

De bemanningsleden geven wel toe dat er pornofilms worden vertoond in de manschappenverblijven. „Maar als ik zeg dat ik het niet wil zien, dan stopt de vertoning”, aldus een vrouwelijke matroos. Een vrouwelijke collega weerspreekt dat mannen de vrouwenverblijven binnendrongen en vrouwen aanrandden.