Dat blijkt uit onderzoek van NRC Handelsblad vrijdag. In 39 gemeenten hebben PvdA, GroenLinks (GL) en/of SP samen een meerderheid, maar bij de PvdA in veel van die plaatsen bestaat weinig behoefte aan een links college.De sociaaldemocraten werken meestal liever samen met het CDA. De SP valt vaak af in de collegeonderhandelingen vanwege de „koppige houding” die SP’ers dan innemen. In bijvoorbeeld Den Haag hebben PvdA, SP, GroenLinks en D66 wel met elkaar gesproken over een nieuw college, maar zijn de besprekingen op niets uitgelopen vanwege eisen van de SP.

Van de dertig grootste steden van Nederland hebben er veertien een gemeenteraad met een linkse meerderheid. Alleen in Nijmegen is een links college zeker. Deze stad had dat de afgelopen vier jaar ook al.

Den Haag
Den Haag is een schoolvoorbeeld van het onderzoek. De onderhandelingen voor een (centrum)links college van PvdA, SP, GroenLinks en D66 liepen gisteren op niets uit. De SP zag te weinig van haar wensen gerealiseerd.

„Na enkele intensieve verkennende gesprekken is duidelijk geworden dat de Haagse kiezers het door hen gewenste bestuur niet zullen krijgen”, aldus een woordvoerster van de SP vrijdag. „Helaas bleek er binnen een aantal voor de SP essentiële zaken weinig onderhandelingsruimte en laat de PvdA ons nu links liggen”.

Fractievoorzitter J. Klijnsma van de PvdA (vijftien zetels) gaat vanaf maandag toch weer met de VVD praten over de vorming van een college van PvdA, VVD en GroenLinks. Klijnsma noemde dat gisteren „een serieus alternatief.” Ook de VVD in Den Haag staat open voor een breed sociaal-liberaal college. „Wij wilden eigenlijk een college met het CDA. Maar de afgelopen weken is duidelijk geworden dat die gewenste variant niet kan worden gerealiseerd”, aldus fractievoorzitter S. Dekker. Zijn partij hoopt met drie wethouders een duidelijk stempel op het stadsbestuur te drukken.

Amsterdam
In Amsterdam komt hoogstwaarschijnlijk wel een links college, maar zonder de SP. Tijdens gesprekken tussen PvdA en GroenLinks in Amsterdam zijn de afgelopen dagen geen onoverkomelijke problemen gerezen, aldus PvdA-fractieleider L. Asscher vrijdag. „Ik ben nu iets optimistischer dan een paar dagen geleden.”

Een lastig probleem vormen nog de financiën. PvdA en GroenLinks wachten nog op berekeningen van het Amsterdamse stadhuis hoeveel extra geld er vrijkomt door een eerder ingezette bezuinigingsoperatie. Nu is de prognose dat ze 29 miljoen euro vrij te besteden hebben, waarvan 14 miljoen euro in 2007. De financiële ruimte is erg beperkt voor de ambities die beide partijen nastreven, gaven de fractieleiders toe.

Rotterdam
De gesprekken over de vorming van een nieuw Rotterdams stadsbestuur dreigen op niets uit te lopen. Dat zei PvdA-lijstttrekker P. van Heemst vrijdag. De PvdA wilde het liefst een samenwerking tussen PvdA, VVD, CDA en SP. De VVD ligt echter dwars, nu die partij heeft aangegeven beslist niet met de SP in een college te willen.

Volgens Van Heemst is de informatieronde hierdoor in een kritieke fase beland. Volgens de Rotterdamse PvdA-voorman stelt de VVD zich nu net zo op als Leefbaar Rotterdam door niet eens te willen praten over de mogelijkheid om met de SP in zee te gaan.

Graafstroom
In de Zuid-Hollandse gemeente Graafstroom valt de SGP buiten het nieuwe college van burgemeester en wethouders. De SGP (twee zetels) verloor met de verkiezingen een zetel aan de ChristenUnie. De CU (drie) gaat straks met het CDA (vier) Graafstroom besturen.

SGP-wethouder mr. P. Hugense uit Bleskensgraaf verdwijnt uit het college, CU’er E. Jonker uit Oud-Alblas wordt de nieuwe wethouder. Het CDA krijgt J. den Besten uit Brandwijk als wethouder.

Zwijndrecht
De SGP/ChristenUnie in Zwijndrecht neemt zeer waarschijnlijk opnieuw deel aan het collegebestuur. Dat bleek gisteren. De coalitiegesprekken tussen de SGP/CU, CDA, GroenLinks/D66 en PvdA krijgen volgende week een vervolg. Dan praten de formaties over het beleidsprogramma voor de komende jaren.

Tijdens oriënterende gesprekken vielen Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ) en VVD af. PvdA-informateur B. Exoo zegt een voorkeur te hebben voor een „linkschristelijke” coalitie.

De formatie zou met 22 van de 29 zetels een ruime meerderheid in de gemeenteraad bezitten. De afgelopen vier jaar had de SGP/CU-fractie ook een plek in het collegebestuur.

Hardenberg
Het nieuwe college van de gemeente Hardenberg wordt gevormd het CDA, PvdA en ChristenUnie. De drie partijen hebben over het collegeprogramma en de zetelverdeling een akkoord bereikt. Dat liet een woordvoerder van de Overijsselse gemeente gistermiddag weten. De CU neemt opnieuw deel aan de coalitie.

Het vorige college bestond uit vier wethouders. Het CDA, dat bij de verkiezingen twee raadszetels verloor, leverde een wethouderszetel in. De nieuwe wethouders zijn D. Prinsse (CDA), J. Liese (PvdA) en J. Janssen (CU), die een nieuwkomer is.