Argentinië, niet zomaar een staatsbezoekje
Koningin Beatrix brengt op uitnodiging van president Nestor Carlos Kirchner een staatsbezoek aan het geboorteland van haar schoondochter Máxima. Prins Willem-Alexander en prinses Máxima zullen haar vergezellen. Het staatsbezoek duurt van 30 maart tot en met 1 april. Het is niet zomaar een staatsbezoek.
Het is voor niet voor het eerst dat koningin Beatrix een staatsbezoek brengt aan een Zuid-Amerikaans land. In 1987 bezocht zij Venezuela, in 2003 Chili en Brazilië. Het had voor de hand gelegen dat ze drie jaar geleden ook Argentinië had aangedaan. Vanwege de politieke en economische onrust in het land, werd daarvan afgezien.Halverwege 2002 bevond Argentinië zich op het dieptepunt van een economische crisis. Bijna een kwart van de Argentijnen was werkloos en meer dan de helft leefde in armoede. De toenmalige interim-president Eduardo Duhalde lanceerde een werkloosheidsprogramma waarbij gezinshoofden een maandvergoeding van 150 peso (41 euro) kregen, als ze bereid waren ervoor te werken.
Intussen is de Argentijnse werkloosheid teruggedrongen tot 11 procent en de armoedegraad tot 34 procent, volgens cijfers van de overheid. In totaal verleent de staat bijstand aan zo’n 2,7 miljoen arme families, via diverse systemen van pensioenen en toelagen. Onder de huidige president, Nestor Kirchner, gaat het beter. Maar diens maatregelen richten zich volgens oppositieleden niet op bijna 500.000 arme tot zeer arme huishoudens die in geen enkel systeem een plekje konden veroveren. Toch is het op Brazilië na grootste land van Zuid-Amerika in stabieler vaarwater terechtgekomen onder leiding van Kirchner. Reden dus om het land van herkomst van prinses Máxima aan te doen.
Nederlanders
Het bezoek speelt zich voornamelijk af in de hoofdstad Buenos Aires en in Tres Arroyos, circa 500 kilometer ten zuiden van Buenos Aires. In Tres Arroyos hebben zich in de 20e eeuw veel Nederlandse immigranten gevestigd. Zij wonen er nog steeds. Op 31 maart vliegt de koningin erheen. De ’kolonie’ bereidt zich intussen voor op dit feestelijke vooruitzicht. De Oranjevereniging is paraat en het protocol moet tot in de puntjes worden nageleefd, zegt de consul van Tres Arroyos, mevrouw Ida van Mastrigt.
Voor het zover is, werkt de Koningin donderdag eerst een officieel programma af. Zij wordt in het Casa de Gobierno ontvangen door de president en ze oriënteert zich op de Argentijnse maatschappij met een bezoek aan het Congres, een kranslegging bij het standbeeld van de Argentijnse bevrijder en held generaal José de San Martin.
Opvallend is het bezoek, deze dag, aan de mensenrechtententoonstelling van de Anne Frank Stichting. De tentoonstelling ”Anne Frank. Een geschiedenis voor vandaag” reist de hele wereld rond en richt zich met name op jongeren. Het bezoek aan de tentoonstelling is een elegant alternatief voor een gebaar naar de zogenoemde Dwaze Moeders van het Plaza de Mayo in Buenos Aires. Deze moeders tekenen nu al dertig jaar lang met hun witte hoofddoekjes -symbool voor de luiers van hun kinderen- elke donderdag om 15.00 uur een zwijgzaam protest aan tegen de verdwijningen van en moorden op hun kinderen tijdens de Vuile Oorlog van het militaire regime van 1976-1983. De expositie besteedt met verschillende panelen aandacht aan het regime-Videla, waarvan Máxima’s vader deel uitmaakte. Deze wordt gehouden in het gebouw van de Nationale Bank van Argentinië, dat zich aan het Plaza de Mayo (Meiplein) bevindt.
De discussie in Nederland of prins Willem-Alexander wel kon trouwen met de dochter van een voormalige medewerker van een dictatoriale regering, is de Argentijnen zeker niet ontgaan, aldus Telma Luzzani, journaliste van het dagblad Clarin. „De naam Zorreguieta wordt hier geassocieerd met het militaire bewind.”
„Ik vind het niet zo geweldig, wat gemakkelijk; eigenlijk wordt Anne een beetje misbruikt”, zegt schrijfster Mies Bouhuys. Zij is jarenlang vertegenwoordigster in Nederland van de Dwaze Moeders van de Plaza de Mayo in Argentinië. „Prinses Máxima heeft nooit iets gedaan voor al die vermoorde kinderen in haar eigen land; nu mag Anne voor een gebaar dienen.”
In de blauwe ”Alternatieve reisgids voor de koningin en haar gevolg”, die de vereniging van kinderen van slachtoffers van de Argentijnse dictatuur Hijos en het Comité Argentinië Een Beetje Anders voor de koningin hebben opgesteld, roept Bouhuys de Nederlandse vorstin op een bezoek te brengen aan de herdenkingswand in het Huis van de Moeders van het Meiplein. „Officiële plichtplegingen zijn niet nodig. Woorden ook niet. Stilstaan voor die ene muur in het huis van de Moeders is voldoende. Waar u in uw leven ook gaat, die muur, overdekt met foto’s van jonge vrouwen, mannen, kinderen, baby’s zelfs, zal u bijblijven.”
Sociaal en artistiek
Op vrijdag krijgt het programma een sociaal en artistiek gezicht. Dan bezoekt de koningin de hoge raad en de wijk San Telmo. Ook laat ze zich informeren bij de Asociacion El Trapito, die zich om achterstandskinderen in de wijk La Boca bekommert.
Koningin Beatrix houdt van kunst en vooral ook van moderne kunst, die zij met verve weet te promoten. Daarom brengt zij zaterdag een bezoek aan het Malbamuseum. In dit museum valt een permanente collectie van 270 stukken toonaangevende Argentijnse en Latijns-Amerikaanse kunst te bezichtigen.
