Dat beeld althans komt naar voren in het verhaal van een 20-jarige vrouwelijke matroos die ruim een jaar op de Tjerk Hiddes werkte, onder meer tijdens de operatie Enduring Freedom, de internationale strijd tegen het terrorisme.Deze week werd bekend dat staatssecretaris Van der Knaap van Defensie een onafhankelijke onderzoekscommissie onder leiding van commissaris van de Koningin in Utrecht Staal instelt voor onderzoek naar seksuele intimidatie bij Defensie. Directe aanleiding was, zo gaf Defensie toe, een „recente melding” van ernstige wangedrag.

Hoe ernstig die melding was, blijkt uit het vandaag verschenen aprilnummer van het maandblad Oplinie van de vakbond AFMP. Oplinie schreef het verhaal op van de vrouw die werd lastiggevallen, aangerand, geïntimideerd en uiteindelijk ontslagen. Pas daarna meldde ze zich met haar ervaringen bij de vakbond, die het ontslag inmiddels heeft aangevochten.

De vrouw -in Oplinie heeft ze het pseudoniem Anja- begon in januari 2004 op 18-jarige leeftijd met haar vakopleiding op de Tjerk Hiddes. Al snel kreeg ze te maken met seksueel getinte opmerkingen van mannelijke collega’s.

Erger was het dat de mannen het kennelijk heel normaal vonden om geregeld, met een man of vijftien, de slaapvertrekken van de vrouwen binnen te dringen. De mannen kropen dan bij de vrouwen in bed en betastten ze. Anja probeerde zich te onttrekken aan deze ’geintjes’.

Anja merkte verder al snel dat de seksuele losbandigheid op het schip wijdverspreid was. Seks onder de ongeveer 180 opvarenden leek de normaalste zaak van de wereld.

In september 2004 vertrok de Tjerk Hiddes naar de wateren rond het Arabisch schiereiland om mee te doen aan de internationale jacht op terroristen, de operatie Enduring Freedom. Op die vier maanden durende reis liepen de zaken pas echt uit de hand. De vrouwen konden nergens heen en de commandant van het schip greep niet in.

Voorzitter Wim van den Burg van de militaire vakbond AFMP maakte zulk omvangrijk seksueel wangedrag als op dit marinefregat nog nooit mee. „Verhalen over seks en drugs bij de marine zijn bekend, maar de combinatie en omvang van de Tjerk Hiddes is uniek.”

De verhalen van de vrouw typeert Van den Burg als „zeer geloofwaardig.” Het meest kritisch is hij over de rol van de commandant van de Tjerk Hiddes. „De leiding is zeer ernstig tekortgeschoten. De commandant kon de veiligheid van de meisjes aan boord niet garanderen. Dat is schadelijk voor deze vrouwen, maar ook voor de marine.”

De instelling van de commissie-Staal is volgens de AFMP te laat. „Deze incidenten dateren van meer dan een jaar geleden. Wie wilde dit stil houden? Als wij als vakbond niet hadden gedreigd dit verhaal naar buiten te brengen, was Defensie dan met een externe commissie gekomen?”

Het is niet voor het eerst dat Defensie wordt geconfronteerd met seksueel wangedrag. Eind 2001 was er een affaire bij een schoolbataljon van de landmacht in Ermelo. Daar werden tien instructeurs uiteindelijk veroordeeld tot voorwaardelijke celstraffen en geldboetes voor seks met leerlingen.

Dat de Tjerk Hiddes in een kwaad daglicht komt te staan, is ook niet voor het eerst. In december werden meerdere kilo’s cocaïne gevonden aan boord van het fregat toen het bij Curaçao lag. Drie opvarenden werden gearresteerd.

Het fregat is overigens in februari uit dienst gesteld en verkocht aan Chili. De overdracht is volgend jaar.