Vorige week reageerde oud-fractievoorzitter Leerling van de RPF in de Tweede Kamer op een uitspraak van mij in deze krant dat het verlies van het CDA bij de recente gemeenteraadsverkiezingen per saldo een vermindering van het christelijk geluid in de gemeenteraden opleverde. Hij bestreed dat met de stelling dat het CDA geen christelijke politieke partij is.Nu vind ik dat het niet het meest verheffende aspect van de christelijke politiek is dat men elkaar onderling de maat neemt van het christen-zijn. Toch is het goed om kort uit te leggen waarom ik meen dat zelfs Leerling wel zou kunnen erkennen dat verlies van het CDA per saldo verlies is van het christelijk geluid in de politieke arena.

Sleutelrol
Dat het CDA als brede christendemocratische politieke beweging een veel veelkleuriger achterban heeft dan ChristenUnie en SGP is duidelijk. Vanuit het perspectief van Leerling levert dat een onhelder principieel geluid op. Maar het levert ook een grotere achterban op (die overigens helaas flink uitdunt). In plaatsen waar CDA, ChristenUnie en SGP een meerderheid hebben, zie je een duidelijke markering van het christelijk geluid in de samenleving. Het komt tot uiting in zaken als ambtsgebed en zondagsrust en in tal van discussies in gemeenteraden. Landelijk zie je dat de drie partijen vanuit hun eigen positie zich sterk maken voor een samenleving waarin levensbeschouwing ook in het publieke leven haar plek mag hebben. Een pluriform omroepbestel, bijzonder onderwijs, bescherming van gewetensbezwaren zijn enkele van de politieke thema’s die met name door de christelijke politieke partijen worden behartigd. Het CDA heeft daarbij door zijn omvang vaak een sleutelrol.

Het is bijzonder te merken dat mensen vanuit de SGP dat vaak veel royaler erkennen dan mensen uit de voormalige RPF. Ik druk het bewust zo uit, omdat ik de indruk heb dat binnen de ChristenUnie daar tegenwoordig ook meer ontspannen mee omgegaan wordt. Als ik in deze krant bijvoorbeeld lees dat in Veenendaal de politieke verhoudingen flink veranderen als CDA, ChristenUnie en SGP geen meerderheid meer hebben in de gemeenteraad, dan lijkt het me een kwestie van eerlijkheid om te erkennen dat het verlies van het CDA inderdaad per saldo verlies voor het christelijk geluid oplevert.

Breed
Wat het punt betreft dat het CDA geen christelijke politieke partij is: door vrijwel iedereen wordt deze term wel gehanteerd en ik heb daar ook geen moeite mee, maar je zou kunnen zeggen dat het CDA strikt genomen deze pretentie niet heeft. Het meest riskante van christelijke politiek is dat we onze politieke standpunten als de enige echte christelijke, door God gewilde standpunten neerzetten. Dat blijft altijd een gevaarlijk waagstuk. Ook in de ChristenUnie is er in de loop van de afgelopen decennia nogal wat veranderd in de politieke standpunten.

Het CDA gebruikt daarom ook liever de term christendemocratische partij. De christendemocratie is een brede politieke stroming met een eigen plek in het politieke spectrum en met een duidelijke inspiratiebron. De Bijbel is het kritische beoordelingskader van het politieke handelen of, met de woorden van de statuten van het CDA, het richtsnoer. Daarom hoor je in (en buiten) de partij regelmatig refereren aan de C van het CDA, die te weinig herkenbaar is in het beleid. Maar de pretentie dat het CDA bij uitstek christelijke standpunten heeft, heeft het CDA niet.

En ik wil Leerling nageven dat wanneer het die pretentie wel zou hebben daar wel wat op af te dingen zou zijn. Maar het is onterecht om de zaak om te draaien en te ontkennen dat het CDA een grote betekenis heeft voor de plek van de christelijke politiek in de Nederlandse samenleving. Was die bewering, hoe onjuist ook, nog enigszins te begrijpen in de beginjaren van de RPF, die haar bestaansrecht wilde bewijzen, nu komt ze wat wonderlijk over.

De auteur is burgemeester van Katwijk en lid van het CDA.