ETA legt wapens neer
MADRID (ANP/EFE/DPA) – Aan bijna veertig jaar terreur door de Baskische afscheidingsbeweging ETA is mogelijk een einde gekomen. De verboden organisatie kondigde woensdag aan een staakt–het–vuren voor onbepaalde tijd in acht te nemen.
De Spaanse regering sprak over een teken van hoop. Premier Zapatero riep alle politieke groeperingen op de rijen te sluiten en samen te werken. De organisatie was sinds 1968 verantwoordelijk voor talrijke aanslagen en andere gewelddadigheden, waardoor ruim 850 personen om het leven kwamen.„Na zoveel jaren van angst en terreur zal het een omvangrijk en moeilijk proces worden, waaraan wij allen moeten meewerken en waartoe wij allen verplicht zijn", aldus de premier. De socialist maakte duidelijk voorzichtig positief te staan tegenover de verklaring van de Baskische terreurgroep. „In het proces dat nu voor ons ligt, zal ik langzaam en verstandig gaan opereren", zo zegde Zapatero toe tijdens een vergadering met het parlement. Hij zei dat hij eerst toestemming van het parlement zal vragen voor eventuele besprekingen met de separatisten.
De ETA wil de wapenstilstand vrijdag laten ingaan, bleek uit verklaringen die de terreurorganisatie naar de Baskische krant Gara en de televisie stuurde. Met de stap wil de ETA het democratische proces in Baskenland een „duw voorwaarts" geven. Uiteindelijk zouden de Basken vrij over hun toekomst moeten kunnen beslissen. Dat laatste is een verwijzing naar een door de ETA gewenst referendum. Zapatero zou echter niets in een referendum zien.
Het staakt–het–vuren kan de eerste stap zijn naar de langverwachte vrede met de ETA. Er duiken sinds enige tijd regelmatig berichten op over voorbereidingen van besprekingen tussen de regering en de ETA, waarvoor het vredesoverleg over Noord–Ierland model zou staan. Madrid bood al onderhandelingen aan als de Basken de terreur definitief zouden afzweren.
De ETA werd in 1959 opgericht en streeft naar een zelfstandige staat in Spaans Baskenland en een aangrenzend Frans gebied. De laatste jaren pleegde de afscheidingsbeweging steeds kleine aanslagen. Sinds 2003 vielen er bij die gewelddadige acties geen doden meer. Ongeveer achthonderd ETA–leden zijn veroordeeld voor betrokkenheid bij terreurdaden, waardoor de organisatie als zeer verzwakt geldt.
De ETA wordt door de Europese Unie en de Verenigde Staten aangemerkt als een terreurorganisatie. De beweging riep de laatste keer in 1998 een staakt–het–vuren uit, maar maakte daaraan zelf ruim een jaar later een einde nadat onderhandelingen met Madrid op niets waren uitgelopen.
Leiders van de Noord–Ierse protestantse unionisten stelden in een reactie op de ETA–verklaring dat de Baskische terreurgroep zijn wapenarsenaal onder onafhankelijk toezicht moet ontmantelen, net zoals het verboden Iers Republikeins Leger dat heeft gedaan. Alleen dan kan de ETA het wantrouwen bij de Spaanse politiek en bevolking wegnemen en tonen dat er serieus over een vredesakkoord kan worden onderhandeld, aldus de pro–Britse Noord–Ieren.
Volgens Spaanse en Britse media vinden de protestanten in Noord–Ierland dat er lessen te leren zijn van het vredesproces in hun provincie. Ze riepen de Spaanse regering dan ook op om nu nadere eisen te stellen aan de ETA.