Het Statuut van Rome, dat de grondslag vormt van het ICC, verbiedt het werven van kindsoldaten. Het gebruik van „kinderen beneden de leeftijd van vijftien jaar” voor deelname aan de strijd valt onder artikel 8, dat alle oorlogsmisdrijven beschrijft.Een eerste zaak is voor zo’n instelling altijd belangrijk, stelt prof. Göran Sluiter van de Universiteit van Amsterdam. „Er zitten heel veel dure rechters, die nu de kans krijgen zich te bewijzen.”

Zo’n eerste zaak herbergt echter ook risico’s, meent Sluiter. „Bij het Joegoslaviëtribunaal zagen we dat iedereen de eerste zaak ging koesteren. Men nam uitgebreid de tijd om alle procedures te testen. Dat kan ook nu weer gebeuren. Dat is niet altijd in het belang van de zaak, lijkt me.”

Een van de procedures die moeten worden getest is de positie die slachtoffers krijgen in het proces. „Anders dan bij het Joegoslaviëtribunaal biedt het Internationaal Strafhof slachtoffers het recht om te klagen en schadevergoeding te eisen”, vertelt Sluiter. „Er zijn advocaten die zich hierop willen specialiseren. Maar als je honderden slachtoffers uit Congo in het proces moet betrekken, heeft dat consequenties voor de duur van het proces.”

Sluiter wil daarom niet voorspellen hoelang de zaak-Lubanga zal duren. „Dat hangt natuurlijk vooral ook af van zijn eigen proceshouding. Daarvan weten we nog niets.”

In die proceshouding moet bijvoorbeeld nog blijken in hoeverre de Congolese verdachte een evaluatie wenst van de procedure die in zijn vaderland tegen hem is gevoerd. Het ICC is principieel een aanvullend hof, dat alleen zaken doet die justitie op nationaal niveau niet kan of wil voeren. „Congo heeft deze zaak zelf overgedragen aan Den Haag. Lubanga is daarom ook officieel uitgeleverd. We moeten afwachten of zijn advocaat daar nog op wil terugkomen.”

De Amsterdamse hoogleraar vindt echter niet dat het ICC ernaar moet streven zo snel mogelijk tot een vonnis te komen. De aanklacht tegen Saddam Hussein bijvoorbeeld is bewust beperkt tot één (bloedig) voorval om de zaak snel af te ronden. Andere zaken kan men later nog starten. Sluiter: „De vraag is hoe lang men dan wil doorgaan met nieuwe zaken. En als men het bij deze ene zaak houdt, kun je dan spreken van gerechtigheid in de richting van de slachtoffers?”

Sluiter weet niet of het ICC snel ook andere zaken zal beginnen. „Dit arrestatiebevel is tot het laatste moment geheim gebleven. Het kan best zijn dat we binnenkort opnieuw met een nieuwe verdachte worden verrast.”