Al eerder deze week was de ”Sporendriehoek” tussen Diergaarde Blijdorp en Rotterdam-Centraal in het nieuws. Een onderaannemer trok bij het plaatsen van een hek een glasvezelkabel doormidden, met een urenlange gehinderde treinenloop rond de Maasstad als gevolg. Voor de kosten die voortkomen uit zulk ongemak heeft de projectorganisatie een apart potje, zegt hoofdingenieur Jaap Geluk van Rijkswaterstaat HSL-Zuid. Uit die reserves worden ook de geplande buitendienststellingen verrekend met de spoorgebruikers: NS en de railgoederenvervoerders. In de pot zit nog voldoende geld voor het komend jaar.Vrijdag werden de laatste 30 meter rails vastgeklonken in het HSL-Zuidtraject van 100 kilometer lengte tussen Amsterdam en de Belgische grens. Dat gebeurde met een zogenaamde thermische las, die vooral wordt ingezet bij kleinere afwerkklussen en na spoorstaafbreuken. Normaal werden voor de Hogesnelheidslijn-Zuid telkens stukken spoorstaaf van ruim 100 tot 150 meter lengte met behulp van zogenaamde stomplassen aan elkaar verbonden.

De HSL-Zuid bestaat uit twee delen: het gedeelte ten noorden van Rotterdam en het stuk ten zuiden van de Maasstad. Het zuidelijk tracé liep -zoals was gepland- voor op het noordelijk deel. Afgelopen halfjaar is in het zuiden de baan al volop getest. Eind februari vestigde een Thalystreinstel op het stuk tussen Rotterdam en België een Nederlands snelheidsrecord van (is0(

331,1 kilometer per uur.(is2m(

Komende maanden worden de sporen tussen Hoofddorp en Rotterdam aan dezelfde krachtproeven onderworpen. Automobilisten die ter hoogte van Zoetermeer op de A12 rijden, zullen op enig moment de rode Thalysspeer over het langste spoorwegviaduct van Europa -163 brugdekken van in totaal 6 kilometer lengte- zien passeren. Spoorbaan, communicatiesystemen en bovenleidingen moeten vanaf (is0(

1 april 2007 storingsvrij de treindiensten aankunnen.(is2m(

Dat die datum wordt gehaald, is vrijwel zeker, aldus directeur Geluk. Dat betekent niet dat er geen problemen meer zijn die om een oplossing vragen, „maar dat zijn kleintjes.” Zo kwam er in het Brabantse Bergschenhoek opeens behoefte aan nog een extra geluidsscherm vanwege een nieuwe woonwijk die daar tegen de HSL werd geprojecteerd. Het hogesnelheidsspoor ligt daar gedeeltelijk al in een verdiepte bak vanwege een bestaande wijk. Was alles vooruit gezien, dan was die bak gelijk langer gemaakt, denkt Geluk. Hij is sinds 2004 hoofddirecteur van de hele HSL-Zuid.

Een andere proef die nog moet slagen, is die met het plakken van geluiddempende tegels in een aantal van de zuidelijke tunnels. Die tegels moeten voorkomen dat het geluidsniveau in de hogesnelheidstreinen straks te hoog oploopt. Hier en daar komen gemeenten langs de route ook nog met wat aanvullende eisen, en de discussies met brandweerkorpsen over de snelheid van evacuatie van passagiers bij calamiteiten is eveneens nog niet helemaal rond, zegt Geluk.

Risicomanagement is sowieso een van de grootste leerpunten uit de hele bouwgeschiedenis van de HSL-Zuid, zegt hij, in combinatie met de kwaliteitsborging. Het grootste deel van de lijn werd aangelegd volgens het nieuwe bouwprincipe van ”design & construct”, waarbij de aannemer tegelijk ontwerper van de infrastructuur is.

De Sporendriehoek achter Blijdorp is een cruciaal infradeel in het hele traject. Evenwijdig met de oude spoorbaan Utrecht-Rotterdam liggen de twee hsl-sporen voor het noord-zuidverkeer. Iets verderop ligt een derde spoor waarover straks de shuttletreinen rijden die Den Haag met de HSL-Zuid verbinden. Op de boog die op hoge heipalen rust, passeert straks het goederenverkeer via eigen banen. Het oude spoor Den Haag-Rotterdam verhuisde anderhalf jaar geleden al van maaiveldhoogte naar twee betonnen spoorbogen op kolossale poten.

Het gebied binnen de driehoek krijgt een heel nieuwe bestemming, vertelt Jos van Rosmalen, contractmanager van Rijkswaterstaat. In overleg met Blijdorp wordt het deels ingericht als moeras. Andere stukken tussen de spoorbanen komen in gebruik als ”overloop”, quarantainegebied of fokterrein van de diergaarde. Zo zijn er plannen om de bestaande bouwketen aan de dierentuin te schenken. Die er onder meer het fokprogramma voor korenwolven in huisvest. In vochtige terreindelen worden wellicht wilgenbomen geplant, waarvan de verse tenen zullen worden geoogst als diervoeder. „Blijdorp is heel blij met z’n achterbuurman.”