Zo’n 1500 klagende inwoners van het dorp en van een recreatiepark verenigden zich in september vorig jaar in de zogeheten Commissie Milieu, bijgestaan door een jurist. „Met name varkenshouderij Genubo BV veroorzaakt veel stank”, zegt commissievoorzitter en oud-raads- en -Statenlid voor de SGP K. van de Ketterij. „De provincie Zuid-Holland wil dat het bedrijf de stankoverlast met zo’n 70 procent vermindert. Daarvoor heeft het varkensbedrijf momenteel een proefinstallatie neergezet om te onderzoeken hoe de geur tot een acceptabel niveau kan worden teruggebracht.”De problematiek rond de stankhinder van Genubo kan nog lang aanhouden, zegt Van de Ketterij. „In mei beoordeelt de provincie of de proef wel of niet is geslaagd. Als de stankreductie niet voldoende is, moet het bedrijf sluiten. Genubo kan dan in hoger beroep gaan. Als de provincie wél een vergunning afgeeft, komt die ter inzage te liggen. Daartegen kunnen we als bewoners weer bezwaar maken, eventueel tot aan de Raad van State. Onze bezwaren laten we afhangen van de vraag of wij als omwonenden inderdaad een sterke vermindering van de stank bemerken.”

Dwangsom
Veel positiever is Van de Ketterij over de ontwikkelingen rond Fleuren Compost. „Op een gegeven moment had het compostbedrijf een nieuwe vergunning nodig. Wij hebben toen bezwaar gemaakt bij de provincie. Uiteindelijk verwees de Raad van State de vergunning naar de prullenbak, omdat ze op een onderdeel niet klopte. Fleuren is daarop aan het werk gegaan om de boel toch rond te krijgen. Het bedrijf heeft veel geld geïnvesteerd. We ruiken nu al veel minder. Als een bedrijf zo veel investeert, moet het bezwaar maken onderhand ook gewoon een keer afgelopen zijn, vind ik.”

De klachten over varkensbedrijf Genubo en compostproducent Fleuren Compost zijn niet nieuw. Jarenlang al speelt de hinder door met name stank en in mindere mate geluid de bevolking van Middelharnis en omgeving parten. De provincie Zuid-Holland -toezichthouder van de bedrijven- legde Genubo eind 2004 zelfs een dwangsombeschikking op. Het bedrijf vroeg geen vergunning aan voor zijn nieuwe activiteiten, de brijvoerproductie en de opslag van zuiveringsslib. In de varkenshouderij zijn maximaal 6720 vleesvarkens toegestaan.

In de zomer daarvoor vroeg SGP/CU-Statenlid G. W. van Veelen het college van GS om opheldering over het aanhoudend hoge aantal milieuklachten vanuit Middelharnis. „Ongelukkigerwijs zijn deze bedrijven in Middelharnis terechtgekomen. De bedrijfsvoering strookte niet helemaal met de oorspronkelijke bestemming. Bovendien kwam er extra woningbouw in de buurt. Dat heeft de kwestie gecompliceerd gemaakt.”

Begrip
Bedrijfsleider J. H. van Dis van Genubo wil niet ontkennen dat zijn bedrijf overlast veroorzaakt, maar hij zou graag meer begrip willen van burgers. „Wij zitten hier al meer dan tien jaar. Mensen gingen steeds harder klagen, terwijl de manier van bedrijfsvoering al die tijd al hetzelfde is geweest. De samenleving loopt vol en mensen hebben een steeds korter lontje. Bovendien zijn er in Middelharnis hele wijken bij gebouwd. In het dorp zijn veel mensen komen wonen die de geuren van een agrarische omgeving niet kennen. De klachten zijn in de loop der tijd verveelvoudigd.”

Met de proefinstallatie hoopt Genubo volgens Van Dis de maximaal haalbare stankreductie te realiseren. „Alleen al de proefinstallatie kostte ons 35.000 euro. Als de proef slaagt, moeten we beide bedrijfsgebouwen verbouwen voor in totaal ruim 1,5 miljoen euro. Wij doen er alles aan om aan de wensen van de bevolking tegemoet te komen.”

Om de uitspraak van Van Dis dat inwoners van Middelharnis en omgeving de agrarische geuren niet zouden kennen, moet bewonersvertegenwoordiger K. van de Ketterij een beetje lachen. „In onze commissie zitten veel mensen die op Flakkee geboren en getogen zijn. Zij weten heel goed hoe het op het eiland vanouds ruikt. Zij hebben net zo goed als iemand die hier niet is geboren problemen met een stank die in ieder geval niet thuishoort in de categorie agrarische geuren.”