Dat is volgens CDA–voorzitter Marja van Bijsterveldt de boodschap van de gemeenteraadsverkiezingen van dinsdag. De christendemocraten verloren daarbij 17 procent van hun raadszetels. „Met dit heldere signaal moeten we heel serieus omgaan.“Volgens Van Bijsterveldt moet het CDA „meer naast de mensen gaan staan, ons verplaatsen in wat mensen vragen. Nagaan waar hun knelpunten zitten.” Hoe die nieuwe aanpak gestalte moet krijgen, kon de partijvoorzitter donderdag nog niet zeggen. De CDA–top gaat eerst de campagne en de verkiezingsuitslagen evalueren.

De verkiezingsnederlaag viel forser uit dan de christendemocraten hadden verwacht. Een aantal lokale afdelingen van de partij wijt de nederlaag in de gemeenten vooral aan het landelijke beleid. De partijtop erkent dat grote hervormingen als het zorgstelsel en onzekerheid over de koopkracht van invloed zijn geweest op de uitslag.

Alleen verwijzen naar de aantrekkende economie en mogelijk betere tijden is niet voldoende, zo weet de partijtop ook. „Het mag nu niet weer business as usual zijn", zei CDA–europarlementariër Eurlings donderdag. „Je kunt wel denken dat je gelijk hebt, maar mensen moeten dat ook wel voelen."

In een discussie over het leiderschap van de partij of verjonging aan de top, zoals bij de VVD, ziet Eurlings niets. „Balkenende en Verhagen zijn jonge mensen. Ik zie geen enkele noodzaak voor een andere leider." Ook hij ziet de oplossing in het „beter met mensen in discussie gaan." Zijn precieze opvattingen daarover wil hij echter de komende dagen eerst intern bespreken.

CDA–fractievoorzitter Verhagen denkt niet dat een campagne in de stijl van PvdA–leider Bos, die de afgelopen weken veertig steden bezocht, nodig was geweest. „Wij kozen bewust voor een lokale campagne." Het kabinet moet volgens hem nu de kiezer resultaten tonen van het hervormingsbeleid. „En mensen moeten vooral voelen dat het beter gaat."