Compromisvoorstel VS over strafhof
De Amerikaanse VN-delegatie presenteerde dinsdag een ontwerpvoorstel dat de abrupte beëindiging van de internationale missie in Bosnië deze week mogelijk kan voorkomen. Zaterdag weigerden de VS verlenging van deze missie, tenzij de VN-Veiligheidsraad Amerikaanse militairen die aan deze missie deelnemen vrijwaring van strafvervolging garandeert.
Het Amerikaanse veto was duidelijk gericht tegen het nieuwe Internationaal Strafhof, dat maandag werkelijkheid werd, nadat voldoende landen de oprichting ervan hadden goedgekeurd. De VS behoorden daar niet toe en de Amerikanen weigeren, net als onder meer Rusland, China, India en Israël, het nieuwe hof te erkennen. Vooral de conservatieve achterban van de Republikeinse president George Bush moet niets hebben van een internationaal instituut dat Amerikaanse militairen ter verantwoording kan roepen in verband met onregelmatigheden die zijn gepleegd in het kader van internationale missies.
Om onmiddellijke beëindiging van de missie in Bosnië te voorkomen -het mandaat voor die missie liep zaterdag af- gingen de VS akkoord met drie dagen uitstel. In overleg met de Britten is nu een ontwerptekst geformuleerd en gepresenteerd aan de andere leden van de Veiligheidsraad. Volgens dit voorstel zou aan militairen van landen die de oprichting van het Internationaal Strafhof (nog) niet hebben goedgekeurd, twaalf maanden immuniteit van strafvervolging gegarandeerd worden. Gebeurt er toch iets, dan hebben zij tijd genoeg om naar huis terug te keren om zich daar te verantwoorden tegenover hun eigen rechters.
Gebeurt dat niet, dan kan het nieuwe hof na twaalf maanden vervolgen, maar alleen als de Veiligheidsraad daarmee akkoord gaat. De vijf permanente leden van de Veiligheidsraad -de VS, China, Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk- hebben in dit orgaan echter een vetorecht, waarmee zij elke vervolging van eigen onderdanen kunnen blokkeren. Dat zou in feite betekenen dat de Veiligheidsraad in een aantal gevallen kan beslissen over wie er wel en niet door het nieuwe hof vervolgd worden. Er werd dinsdag koortsachtig overleg gepleegd tussen verschillende Europese delegaties en het thuisfront, waar uiteindelijk de beslissing valt of men met het Amerikaanse voorstel akkoord gaat of niet.