Montenegro voor referendum onafhankelijkheid
PODGORICA (ANP/AFP/DPA) – Het parlement van Montenegro heeft donderdag formeel ingestemd met een wet, die voorziet in een referendum over onafhankelijkheid op 21 mei.
Volgens een compromisvoorstel dat door de EU is gedaan, wordt Montenegro alleen onafhankelijk als minstens 55 procent van de Montenegrijnen voor afscheiding van Servië–Montenegro stemt en de opkomst minimaal 50 procent is.De volksvertegenwoordiging reageerde met applaus toen parlementsvoorzitter Ratko Krivokapic bekendmaakte dat alle 68 parlementariërs unaniem voor de wet hadden gestemd.
Over het referendum was maandenlang gebakkeleid. De Montenegrijnse regering is voor onafhankelijkheid, de oppositie tegen. De volksstemming is een uitvloeisel van een akkoord dat ruim drie jaar geleden onder auspiciën van EU–buitenlandcoördinator Javier Solana werd gesloten. De Federatieve Republiek Joegoslavië (FRJ) werd toen opgeheven en vervangen door de lossere unie Servië–Montenegro. De unie hield weliswaar de bevoegdheid over buitenlands beleid en defensie, maar beide republieken kregen een eigen economisch systeem, douane en munt.
Montenegro is de enige voormalige Joegoslavische republiek die nog een staatkundige band heeft met Servië, nadat Slovenië, Kroatië, Bosnië en Macedonië zich in de jaren ’90 hadden afgesplitst. Voorstanders van onafhankelijkheid vrezen dat de slechts 650.000 Montenegrijnen in de unie gedomineerd worden door de meer dan acht miljoen Serviërs. Ook willen de Montenegrijnen niet meeboeten als het Westen sancties oplegt aan Belgrado, omdat Mladic en andere verdachten van oorlogsmisdaden nog niet voor het Joegoslavië–tribunaal in Den Haag zijn verschenen.
Tegenstanders van onafhankelijkheid voelen een sterke band met de Serviërs, waarmee de Montenegrijnen dezelfde Slavische taal en dezelfde orthodoxe godsdienst delen. Als op 21 mei minder dan 55 procent van de circa 460.000 stemgerechtigde Montenegrijnen ja zegt tegen onafhankelijkheid, mag drie jaar lang geen nieuw referendum over afscheiding worden gehouden, aldus de donderdag aangenomen wet.
Volgens de laatste onafhankelijke opiniepeiling is 43 procent van de Montenegrijnen voor onafhankelijkheid en 31 procent tegen; een kwart van de kiezers weet het nog niet.
