Zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, is de wens van velen. Wanneer sprake is van eenzaamheid, als iemand niet zo goed (meer) voor zichzelf kan zorgen, als iemand bang is om te vallen terwijl niemand dit merkt, willen veel mensen beschikken over de mogelijkheid ergens hulp in te roepen. Het liefst ook ’s nachts en in het weekend, maar in ieder geval tijdens kantooruren en op afspraak.Een zorgsteunpunt is nodig om er voor te zorgen dat deze mogelijkheden er zijn of komen. Een zorgsteunpunt draagt ertoe bij dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen en kán voorkomen dat iemand moet verhuizen naar een zorginstelling. Een zorgsteunpunt bestaat bijvoorbeeld uit een teampost, sociaal restaurant en alarmeringsapparatuur.

Gezien het nog steeds beperkte aantal plaatsen in zorginstellingen en de verwachte toename van het aantal ouderen is ook uit economisch opzicht te pleiten voor meer zorgsteunpunten.

Het College bouw zorginstellingen (Bouwcollege) heeft een inventarisatie gemaakt van witte vlekken in Nederland: gemeenten die niet beschikken over een zorgsteunpunt. Het blijkt om honderd gemeenten te gaan. Het Bouwcollege wil bevorderen dat zorginstellingen en zorgkantoren in deze gemeenten steunpunten gaan oprichten. De kosten van bouw, verzekering en onderhoud van deze zorgsteunpunten worden vergoed. De steunpunten moeten bijdragen aan uitbreiding van het aanbod aan zorg en ondersteuning van mensen thuis.

Het liefst ziet het Bouwcollege zorgsteunpunten ontstaan die opname in een beschermende woonvoorziening of verzorgings- of verpleeghuis kunnen voorkomen. Om opname te helpen voorkomen gelden enkele voorwaarden. Zo moeten er continu zorgverleners aanwezig zijn die opgeroepen kunnen worden, dan wel (elektronisch) toezicht kunnen houden op cliënten. Bovendien moeten deze zorgverleners zich op een zodanige afstand van de cliënten bevinden dat zij -afhankelijk van de zorgvraag- op tijd bij hen kunnen zijn.

In de buurt
Dit betekent dat zorgsteunpunten zich doorgaans in de buurt van zelfstandige woningen of groepswoningen moeten bevinden. De woningen kunnen voorzien zijn van technologische voorzieningen, zoals actieve en passieve alarmeringsapparatuur of bewegingsmelders. De alarmering komt terecht bij een meldpunt in de teampost, maar ook kan gekozen worden voor aansluiting op een centrale meldkamer die het alarmsignaal vervolgens doorsluist naar de teampost. Deze laatste mogelijkheid is goedkoper. Het zorgsteunpunt kan verder een sociaal restaurant bevatten, waar mensen alleen of met anderen kunnen eten, begeleiding kunnen krijgen en dergelijke.

Het Bouwcollege is benieuwd hoe zorgsteunpunten zich ontwikkelen en aan welke ruimten en technologische voorzieningen behoefte zal zijn. Deze ontwikkelingen zal het de komende tijd bijhouden.

De auteur is algemeen secretaris van het College bouw zorginstellingen.