Vanaf 15 maart moeten veel mensen die zich duurzaam in Nederland vestigen, eerst in hun land van herkomst slagen voor die toets voordat zij mogen afreizen. Nederland is het eerste land ter wereld dat deze eis aan niet-westerse nieuwkomers stelt.Het oefenpakket kost bijna 64 euro en is ook te bestellen via de site www.naarnederland.nl. Het bestaat uit een film over Nederland op video of dvd, een boekje met foto’s uit de film, een cd met vragen en drie proefexamens Nederlandse taal. Potentiële migranten mogen zich ook op een andere manier voorbereiden.

Het basisexamen zelf, dat op de ambassades of consulaten wordt afgenomen, kost 350 euro. De toets wordt mondeling afgenomen via een computer in Nederland. De leerstof en de toets moet migranten laten kennismaken met de Nederlandse taal en de samenleving. De gedachte daarvan is dat nieuwkomers sneller integreren als zij beter voorbereid hier aankomen.

De Tweede Kamer ging in januari akkoord met dit onderdeel van de nieuwe inburgeringswet. Lange tijd hadden de Kamer en deskundigen aarzelingen over de kwaliteit en betrouwbaarheid van de nieuwe technologie (phonepass-systeem). Minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie) besloot op basis van een advies van onderzoeksinstituut TNO het systeem alvast in te voeren en in de praktijk te onderzoeken wat beter moet.

Verder zegde zij toe de computeruitslagen van de eerste 500 kandidaten tijdelijk opnieuw te laten bekijken door vier examinatoren in Nederland om te voorkomen dat iemand onterecht zakt. Als er verschillen zijn, geldt volgens Verdonk het gunstigste oordeel. Bij technische problemen mag een kandidaat het examen gratis overdoen. Ook zullen onafhankelijke deskundigen het proces in de gaten blijven houden.

Eenmaal in Nederland moeten de nieuwkomers nog een zwaarder inburgeringsexamen halen. Verdonk heeft dat hele nieuwe inburgeringsstelsel echter nog niet door het parlement weten te loodsen. De Tweede Kamer verlangt eerst nog een uitvoeringstoets en heeft een serie nieuwe vragen gesteld naar aanleiding van twijfels die nog steeds bij gemeenten en andere organisaties bestaan.