Langdurige stroomonderbrekingen bestaan al jaren in het Oost-Afrikaanse land Uganda. Iedere avond valt vanwege bezuinigingen de stroom uit in bepaalde wijken van de hoofdstad Kampala en in andere delen van het land. Daarmee hebben burgers en middenstand leren leven.Sinds twee weken is de situatie ernstiger. De stroomonderbrekingen duren nu niet meer een avond, maar 24 uur. Hele dagen zitten delen van de stad zonder stroom.

Die stroomloze periodes zijn zo lang, dat grote en kleine bedrijven in hun voortbestaan worden bedreigd. Overdag zitten veel werknemers van de ontelbaar vele eenmanszaakjes en kleine bedrijven op straat niets te doen. Als ze geluk hebben, is er de volgende dag wel stroom. Dan weer een dag niet. Dat gedwongen nietsdoen, levert natuurlijk geen omzet op.

De meeste eigenaren van deze bedrijfjes hebben echter geen geld voor een aggregaat. Daarmee zouden ze zelf energie kunnen opwekken. Maar de aanschaf en de benodigde benzine zijn vaak te duur.

Bij grote bedrijven is wel voldoende geld om grote aggregaten te kopen. Maar de echte kostenpost is de aanschaf van diesel voor de motoren.

Een grote supermarkt heeft op sommige dagen de deuren moeten sluiten omdat het te veel geld kostte om de koelafdelingen niet te laten opwarmen. Een directeur van een grote metaalverwerker vreest ook het ergste. Hij draait nu drie dagen per week op aggregaten. Daarmee verdubbelt de kostenpost voor energie.

Volgende week zijn er verkiezingen in Uganda. Voor het eerst sinds 26 jaar mag meer dan één partij aan de verkiezingen deelnemen. Volgens opiniepeilingen gooien oppositiepartijen hoge ogen. Maar de verkiezingscampagnes verlopen niet zonder slag of stoot.

Eind vorig jaar werd Kizza Besigye gearresteerd. Hij is de populairste oppositieleider en zou volgens de peilingen zelfs een bedreiging kunnen vormen voor de herverkiezing van de huidige president Museveni. Hij en zijn aanhangers beweren dat zijn arrestatie uitsluitend tot doel had om het hem onmogelijk te maken aan de verkiezingen deel te nemen. Hij wordt beschuldigd van hoogverraad en van een verkrachting in 1997.

Ondanks zijn arrestatie heeft hij zich toch kandidaat kunnen stellen voor de presidentsverkiezingen. Hij is nu op borgtocht vrij en trekt grote menigten aanhangers tijdens zijn verkiezingscampagnes. Ook op andere gebieden blijkt dat de verkiezingen deze keer spannend worden. Alle oppositiepartijen beweren dat zij aanhangers hebben verenigd die op de verkiezingsdag volgende week donderdag scherp in de gaten zullen houden of er geen stembusfraude wordt gepleegd. In het totaal zou ruim een miljoen mensen volgende week op die manier ’de wacht houden’ bij stembussen.

Dit heeft tot grote ergernis geleid bij de verkiezingscommissie, politie, leger en andere staatsautoriteiten. Leger en politie hebben al gedreigd hard op te treden tegen wat zij jeugd- en oppositiebendes noemen. De plotselinge toename van het energietekort twee weken geleden zorgt voor extra spanningen.

Het gebrek aan energie irriteert bijna alle inwoners van Uganda. Tot in kleine dorpen is op grote of kleine schaal energie voorhanden. Dat betekent dat ook veel straatarme Ugandezen ’s avonds toch kunnen genieten van het licht uit een peertje dat aan een draadje uit het plafond hangt. Als er tenminste stroom is. Tot in de verste uithoeken van het land heeft de huidige energiecrisis dus gevolgen.

De consequenties daarvan kunnen wel eens ernstig zijn voor de regering. Veel mensen die nu een machtige positie bekleden, zijn namelijk afkomstig uit plattelandsgebieden. Natuurlijk beloofden zij hun aanhang op dat platteland dat zij voor ontwikkeling zouden zorgen. En er zou zeker elektriciteit komen. En die is gekomen. Maar als dan vlak voor de verkiezingen de stroomvoorziening opeens slechter wordt, kan dat ertoe leiden dat mensen toch op de oppositie stemmen.

Woensdag verscheen in de landelijk krant New Vision een opinieartikel van president Museveni. In dat artikel beweert hij dat de huidige energiecrisis te wijten is aan leden van de oppositiepartijen en aan buitenlanders. Veel leden van oppositiepartijen hebben al gediend in voorgaande parlementen. Daar zouden vooral zij plannen hebben gedwarsboomd van Museveni voor de bouw van nieuwe waterkrachtcentrales. Het gevolg is dat er nu een gebrek is aan energie, schrijft de president.

Buitenlanders zouden zich te veel hebben bemoeid met Uganda. Internationale organistaties en regeringen van rijke landen zouden Museveni hebben gedwongen om meer macht te geven aan het parlement. Dat parlement heeft vervolgens zijn plannen tegengehouden. Bovendien zouden internationale milieuorganisaties ook zijn plannen voor de aanleg van nieuwe waterdammen hebben bemoeilijkt.

Allemaal redenen om de huidige energiecrisis toe te schrijven aan de oppositie, aan buitenlanders en natuurlijk aan de langdurige droge periode, waardoor de waterstand in het Victoriameer zo laag is geworden dat de grote waterkrachtcentrale die het grootste deel van het land van energie voorziet, nog maar op halve kracht kan draaien.

Veel van de in Uganda wonende buitenlanders hebben met verbazing kennisgenomen van het artikel van de president. Zij hebben het gevoel dat zij en de oppositie nu worden gebruikt als bliksemafleider door de regering, om te voorkomen dat Ugandezen de regering de schuld geven van de energiecrisis.