„Weg met Amerika! Weg met Israël.” Massaal klonken deze leuzen uit de mond van demonstrerende moslims in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Fel protesteerden ze, net als duizenden van hun geloofsgenoten op tal van andere plaatsen in de wereld, tegen de geruchtmakende Deense cartoons van de profeet Mohammed. Aan een jonge vrouw werd gevraagd waarom ze zo furieus was. Het antwoord luidde: „De zionisten en Europa kunnen ons het geloof niet afnemen.” Een onbevangen buitenstaander vraagt zich in gemoede af wat Israël en het zionisme met de rel rond de Deense spotprenten te maken hebben. Het antwoord op die vraag is te vinden in het nieuwste, vuistdikke boek van dr. Hans Jansen, hoogleraar aan het Simon Wiesenthalinstituut in Brussel. Alle kwaad in de westerse wereld is voor sommige moslims terug te voeren op de Joden en hun decadente, ongelovige handlangers, zo valt in deze publicatie te lezen.

Jodenhaat blijkt Arabische kinderen met de paplepel te worden ingegoten. In landen rond de staat Israël en met name in de Palestijnse gebieden zijn de schoolboeken doordrenkt met anti-Joodse propaganda en worden kinderen aangezet tot haat tegen de ”zionistische entiteit”. Voor pertinente leugens en verdraaiing van de waarheid deinzen de schrijvers van dergelijke boeken niet terug. Op landkaarten komt de staat Israël eenvoudigweg niet voor. Het hele gebied van de Middellandse Zee tot aan de oever van de Jordaan en van Dan tot Berseba wordt zonder scrupules gerekend tot het land Palestina, met natuurlijk Jeruzalem als hoofdstad.

Het lesmateriaal schildert karikaturen van de Joden. Slag op slag vernemen de Palestijnse leerlingen dat Joden een slecht, onbetrouwbaar volk zijn en dat Israël ten diepste geen recht van bestaan heeft. Het land is het wettige en exclusieve eigendom van de Palestijnen, die er de eeuwen door gewoond hebben, terwijl het Joodse volk er slechts een beperkte tijd heeft vertoefd. God kon met deze rebelse mensen niets beginnen en heeft hen voor straf binnen de kortste keren het land weer uitgezet.

Dure plicht
Met dit soort geschiedvervalsing wordt de Palestijnse jeugd al op heel jonge leertijd geconfronteerd en gedurende hun hele schoolperiode worden dergelijke beweringen herhaald. Bovendien krijgen zij van meet af aan ingeprent dat het hun dure plicht is de Joden te verdrijven van het heilige islamitische land. Ze doen daarmee een goede daad en zullen er rijkelijk voor beloond worden in het paradijs dat de martelaars te wachten staat. De jihad tegen de Joden wordt verheerlijkt en de overwinning van de moslims op Israël wordt de schoolkinderen als het ultieme doel van hun leven voorgesteld. Wie van deze leerboeken kennisneemt, verbaast zich een stuk minder over de wijdverbreide en diepgewortelde Jodenhaat die moslimjongeren aan de dag leggen.

Een van de schokkendste leeservaringen in het boek van Jansen was voor mij de spiegel die hij het Westen steeds weer voorhoudt. Veel van het anti-Joodse propagandamateriaal in de huidige Arabische wereld blijkt namelijk te zijn overgenomen van het Europese antisemitisme. Een stroom van anti-Joodse literatuur uit het Westen heeft in de afgelopen vijftig jaar zijn weg gevonden naar de Arabische wereld. De wijze waarop de Joden daar thans gediaboliseerd worden, kon door de geestelijke leiders worden ontleend aan Europese (christelijke) geschriften.

De Joden worden in toenemende mate gezien als de handlangers van satan, die het gemunt heeft op de islam. Het meest antisemitische document dat in Europa werd geproduceerd -”Protocollen van de wijzen van Zion”- duikt steeds weer op in de Arabische antizionistische propaganda. Etiketten als ”Godsmoordenaar” en ”Christusdoder”, door de middeleeuwse kerk in haar officiële documenten gehanteerd, zijn met regelmaat te lezen in Arabische kranten en boeken. Wie als christen deze ontleningen op zich laat inwerken, schaamt zich des temeer voor het diepdonkere spoor dat de Jodenhaat in ons christelijke continent heeft getrokken. Kennelijk kost het de Arabische wereld weinig moeite om in het Westen de taal te vinden waarmee zij het Joodse volk kan belasteren en diskwalificeren.

Hoofd afgewend
Juist dit feit maakt het des te pijnlijker te vernemen hoe de Europese Unie reageert op de ontwikkelingen die zich in het Midden-Oosten afspelen. Men zou verwachten dat het historisch besef de politici alert zou doen zijn voor oplaaiende Jodenhaat en dat zij die te vuur en te zwaard zouden bestrijden. De snoeiharde gegevens die Jansen op tafel heeft gelegd, bewijzen het tegendeel. Eerder is men geneigd het hoofd af te wenden en verontrustende berichten te negeren. Bepaald onthutsend vond ik de pertinente onwil van de Europese commissaris om serieus onderzoek te doen naar de besteding van Europese miljoenen voor Palestijnse terroristische activiteiten. Ondanks toenemende signalen dat aanslagen worden gefinancierd uit het Europese ’steunpotje’ wil de Europese Unie niet weten van controle. Naar schatting is zo’n 20 procent van de Europese hulpgelden door de Palestijnse Autoriteit misbruikt. Individuele europarlementariërs die wel de onderste steen boven wilden krijgen, werden eenvoudig monddood gemaakt.

Behalve politici vertonen ook veel Europese media in dit opzicht een blinde vlek. Het boek van Jansen toont onweerlegbaar aan hoe eenzijdig, onvolledig en tendentieus de berichtgeving in veel berichten en documentaires over het Midden-Oosten is.

Ware aard
De aardverschuiving die de onlangs gehouden verkiezingen in de Palestijnse gebieden teweeg hebben gebracht, ligt nog vers in ons geheugen. Op overweldigende wijze heeft de Hamasbeweging zich versterkt. Daarmee heeft een organisatie die in het Westen als terroristisch te boek staat zich aangediend als potentiële regeringspartij. Wie zich op de hoogte wil stellen van de achtergronden en drijfveren van deze groepering, kan in het boek van Jansen prima terecht. Achter de sympathieke programma’s voor onderwijs en ontwikkeling, achter de prijzenswaardige bestrijding van corruptie verschuilt zich een massieve en meedogenloze ideologie.

Een verabsolutering van de islam, althans van een bepaalde visie op deze religie, gaat hand in hand met de onverzettelijke wil het Joodse volk de zee in te drijven. De vernietiging van de staat Israël staat boven aan de -niet eens verborgen- agenda. Dat belooft niet veel goeds voor de toekomstige politiek van de Palestijnse Autoriteit. Wellicht zal Hamas in eerste instantie een gematigde toon aanslaan, al was het alleen maar om de Europese euro’s en de Amerikaanse dollars niet te verspelen. Maar wie kan nog vertrouwen hebben in een groepering die zo veel bloed aan de handen heeft en in haar wezen zo uitgesproken anti-Joods is? Dat Hamas werkelijk haar ideologische veren zal willen verliezen, kan geen weldenkend mens zomaar geloven.

Kerkvaders aangeklaagd
Het is niet de eerste keer dat Jansen een boek publiceert dat veel stof doet opwaaien. Zijn boek ”Christelijke theologie na Auschwitz” uit 1981 bracht grote beroering teweeg in de christelijke wereld. Met de stukken toonde hij toen aan dat kerk en theologie gedurende eeuwen een voedingsbodem voor Jodenhaat hadden gecreëerd. Kerkvaders en hervormers werden in het beklaagdenbankje gezet vanwege anti-Joodse uitspraken en attitudes.

De eerste maanden na de publicatie van dit werk kreeg Jansen niets dan lof toegezwaaid. Na verloop van tijd kwam er ook kritiek. Hij zou de historische context waarin deze uitlatingen gedaan zijn te weinig hebben verdisconteerd. Ook zou hij onvoldoende hebben gewogen dat veel negatieve opmerkingen een theologische lading hadden en niet tegen de Joden als mens waren bedoeld. Bovendien ging hij te ver door de Jodenhaat reeds bij de schrijvers van het Nieuwe Testament aan te wijzen. Iemand sprak van een verpletterende boetepreek, waarin de nuances te zeer ontbraken. Ongetwijfeld zat in die kritiek een kern van waarheid.

Ook op de jongste publicatie van de Brusselse hoogleraar zal wel het een en ander worden afgedongen. Is het billijk om de islamitische Jodenhaat uitsluitend op rekening van het Westen te schrijven? Of zitten er ook in de islam zelf elementen die antisemitisme bevorderen? Heeft de auteur wel genoeg oog voor het gegeven dat opruiende en kwaadaardige retoriek in de Arabische wereld gebruikelijk is? Het feit dat daarbij soms de vreselijkste dingen worden gezegd, moet niet al te serieus worden genomen, zullen sommigen inbrengen.

En gaat Jansen niet te veel voorbij aan de omstandigheid dat Israël mede debet is aan de ellendige situatie waarin de Palestijnen verkeren en daarmee zelf olie op het vuur van de Jodenhaat gooit? Had hij niet meer met twee woorden moeten spreken en bijvoorbeeld de gevolgen van het Israëlische nederzettingenbeleid in rekening moeten brengen? Scheert hij alle moslims ook niet te veel over één kam? zullen anderen te berde brengen. Had hij militante en vreedzame aanhangers van deze religie niet meer moeten onderscheiden van elkaar? Heeft hij met dit boek niet onnodig de ”islamofobie” aangewakkerd?

Weinig illusies
Het staat ieder vrij om de analyse en de conclusies van Jansen ter discussie te stellen of te corrigeren. Alleen zal één ding hopelijk niet gebeuren. Laat niemand -met welke redenering dan ook- proberen de boodschap van deze publicatie te ontkrachten of te relativeren. Daarvoor zijn de feiten die de auteur aandraagt te schokkend en de situatie waarin we ons bevinden te ernstig. Het wordt de hoogste tijd dat het Westen wakker wordt en deze nieuwe vorm van antisemitisme ontmaskert en bestrijdt. Wie dit boek gelezen heeft, houdt zijn hart vast voor wat het Joodse volk in de toekomst nog te wachten staat.

Veel illusies hoeven wij wat dat betreft niet te koesteren. Meer dan ooit zal de christelijke solidariteit met Israël op de proef worden gesteld. Maar laten we ons ook niet vergissen ten aanzien van onze eigen positie als kerk. Deze vorm van islamitisch fundamentalisme -waarvoor gelukkig lang niet alle moslims tekenen- vormt niet alleen een ernstige bedreiging voor de Joodse staat en het Joodse volk overal ter wereld. Ook het christendom heeft van deze fanatieke aanhangers van de islam weinig goeds te verwachten.