Prins Bernhard greep de uitreiking van de Zilveren Anjers, vorige week in Amsterdam, aan om de huidige benadering van de consument te signaleren. „De samenleving is gefragmenteerd, wij zijn doelgroepen geworden. De kleur van onze schoenen verraadt ons marktsegment al; in een advertentie las ik zelfs: Uw stropdas is een statement.” De prins genoot zichtbaar van de uitreiking. Voor iedereen was er een persoonlijk woord, een grap en een stevige handdruk met beide handen.

Onlangs opende de prins een golfbaan. En vorige week gaf hij te midden van honderden lawaaiige kinderen het startschot voor het PandaDroom in de Efteling. Organisaties die hem na aan het hart liggen, zoals het Wereld Natuur Fonds, kunnen op zijn belangstelling rekenen. Zelfs een reis naar Afrika schuwt hij niet.

De prins is een overlever, zoals dat heet. In mei 2000 vreesde zijn familie voor zijn leven. De prins lag in het academisch ziekenhuis in Utrecht na een ingreep aan de dunne darm, toen zijn toestand erg verslechterde. Toch herstelde hij. Voor de zoveelste keer in zijn leven had prins Bernhard de dood in de ogen gezien. Zelf merkte hij na een eerdere ernstige ziekte op: „Altijd als ik er beroerd aan toe was, heb ik de absolute wil gehad weer beter te worden.”

De Tweede Wereldoorlog is de belangrijkste episode geweest in het leven van de prins. In Londense ballingschap groeide hij uit tot de steun en toeverlaat van koningin Wilhelmina. Hij werd haar vraagbaak als het om regeringszaken ging. Wilhelmina beloonde hem daarvoor met de ene bevordering na de andere. Hij werd bevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten. In die hoedanigheid nam hij deel aan de bevrijding van Nederland. Bij het voormalig verzet kan de prins dan ook geen kwaad doen.

Dezer dagen krijgt de jarige prins er spontaan een titel bij: meesterspion. Of hij daar blij mee moet zijn, is nog maar de vraag. De Amsterdamse uitgeverij Vassallucci presenteert vandaag het boek ”Beroep: meesterspion; Het geheime leven van prins Bernhard”. De schrijver is de journalist Philip Dröge (1967). Hij dook in ten minste vijf internationale gerenommeerde archieven in Berlijn, Londen en Washington om de toch wel geheimzinnige persoon die Bernhard altijd is geweest helder in het vizier te krijgen. Dröge betoogt dat de prins vooral actief was voor de inlichtingendiensten van de bevriende naties Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Ook zijn contacten met de nazi’s in de jaren ’30 komen aan de orde. Dröge vond Bernhards naam in de administratie van de ”Sturm”.

„De prins heeft altijd een neus heeft gehad voor macht”, licht Dröge toe. „Ook weet hij uitstekend risico’s in te calculeren. Hij wedt op het goede paard. In Duitsland waren dat de nazi’s, in Nederland was dat het koningshuis en in Londen was dat de geheime dienst. Hij is als een wielrenner die op weg naar de top bij de beste wielrenner in het wiel zit.” Bij de geheime diensten zat de prins in de buurt van de macht, waarbij hij zelf op de achtergrond zweefde. In de oorlog werkte de prins samen met de Britse geheime dienst om het naoorlogse Europa vrij van communisten te houden. Hij zou volgens Dröge de Amerikaanse geheime dienst in diezelfde tijd hebben geholpen een Nederlandse spionagecel voor na de oorlog op te zetten.

Eén ding zit Dröge een beetje dwars. Een document dat pas in 2017 wordt vrijgegeven, moet volgens hem saillante wetenswaardigheden over de prins opleveren. „Dat document dateert uit 1943-1944. Ik sluit niet uit -maar het blijft gissen- dat de geallieerden de prins naar Duitsland hebben gestuurd. Daar moest hij dan onderhandelen met een groep hoge officieren rondom onder anderen de conservatieve generaal Von Stauffenberg over een separate vrede.” Prins Bernhard sprak namelijk de taal van de adellijke club Pruisische officieren en zou een goede bemiddelaar zijn geweest.

Dröge kickt erop te kunnen melden dat hij aan de hand van een onlangs vrijgegeven stuk van de Britse contraspionagedienst MI5 kan reconstrueren hoe het verraad van Arnhem in elkaar zit. „King Kong is de bijnaam van de Nederlandse dubbelspion Christiaan Lindemans. Hij moet via het niet al te goed beveiligde kantoor van prins Bernhard details te horen hebben gekregen van de ophanden zijnde luchtlanding bij Arnhem in 1944. King Kong waarschuwde de Duitsers. Dit leidde ertoe dat de landing bij Arnhem mislukte en dat honderden geallieerde strijders het leven lieten. Prins Bernhard heeft het verraad altijd ontkend. In zijn ogen was King Kong geen dubbelspion. Het MI5-document bewijst het tegendeel.”

De prins zou verder het een en ander aan oorlogsbuit hebben verpatst voor eigen gewin, bij voorbeeld de geheel naar diens smaak gebouwde Mercedes van de Duitse staalmagnaat Krupp. Interessant vindt Dröge ook de informatie over de Bilderbergconferenties, waar de prins zich als een vis in het water voelde. Hier lanceerde hij het idee om in het naoorlogse Europa financiële operaties uit te voeren in het Oostblok. Dit Marshallplan moest de landen achter het IJzeren Gordijn behoeden voor het door de prins verafschuwde „duivelse communisme.” Ook zou de prins samen met de CIA anticommunistische activiteiten hebben ontplooid, bijvoorbeeld om Chili van het rode gevaar te vrijwaren.

Tal van biografen, brave en minder brave, hebben over prins Bernhard geschreven. De communist Klinkenberg schreef er in de jaren ’70 een, de royaltyhistoricus Kikkert in de jaren ’90. Uit handen van Kikkert krijgt Dröge vanavond het eerste exemplaar van zijn debuut aangereikt. De echte kracht van zijn boek vindt Dröge liggen in de hoeveelheid feitelijke gegevens en details die hij boven water wist te krijgen. „Die bewijzen vaak dat bestaande vermoedens over prins Bernhard wel degelijk op waarheid berusten.”