Dat zei premier Balkenende dinsdag in de Tweede Kamer in reactie op vragen van PvdA-leider Bos. Balkenende had al eerder aangegeven dat het volgens hem geen overheidstaak is om journalisten een gedragscode op te leggen. Op aandringen van Bos ging hij echter nog een stap verder: zelfs een oproep aan de pers om zelf tot een code te komen, past een overheid op dit moment niet.De Europese Commissie kondigde vorige week aan met de Europese organisatie van televisiezenders EBU en de internationale journalistenfederatie IFJ te willen werken aan een gedragscode. Daarin zouden ook aanbevelingen moeten staan om problemen zoals nu met de Deense cartoons over Mohammed te voorkomen.

Balkenende ziet meer in zelfregulering binnen de media, zoals die in Nederland al gangbaar is met de Raad voor de Journalistiek. Zelfregulering moet een spontane activiteit van de pers zelf zijn en niet onder druk van de overheid tot stand komen.

De premier was door GroenLinksleider Halsema naar de Kamer geroepen. Volgens haar stelt Nederland zich tot nu toe onvoldoende ferm op achter Denemarken. Balkenende is het daar niet mee eens. Hij herhaalde zijn afkeurende woorden over het opgelaaide geweld in islamitische landen. De premier benadrukte dat het kabinet „pal” staat voor de vrijheid van meningsuiting. „Maar deze vrijheid is geen plicht tot kwetsen”, aldus de minister-president.

Na opmerkingen daarover van Van der Vlies (SGP) en Van Aartsen (VVD) beloofde Balkenende in EU-verband aandacht te vragen voor de „afschuwelijke antisemitische cartoons” die in Arabische kranten verschijnen. Anders dan in het Westen heeft de overheid daar wel invloed op de pers.

Ook onder Nederlandse moslims heerst onrust over de cartoonkwestie. Het bestuur van de El Tawheedmoskee in Amsterdam heeft dinsdag aangifte wegens godslastering gedaan tegen Tweede Kamerlid Wilders. Die heeft de omstreden cartoons op zijn website geplaatst. Het bestuur is volgens advocaat A. Westendorp „gekwetst, gegriefd en hoogst beledigd.”

Wilders kreeg na het plaatsen van de spotprenten per e-mail veel doodsbedreigingen binnen. Hij zei van het hoge aantal te zijn geschrokken. Maar hij heeft er „geen millimeter spijt van.” De aangifte sterkt hem in de overtuiging dat „ik het goede heb gedaan.”

In Afghanistan liep een Nederlandse militair dinsdag lichte verwondingen op tijdens een demonstratie van ongeveer 300 Afghanen voor de poort van de Nederlandse basis in de provincie Baghlan. Hij werd geraakt door een steen en liep een bloedlip op tijdens het protest dat gericht was tegen de Deense spotprenten.

Bij de stad Mey Manna in de provincie Faryab kwam een Nederlandse F-16 een Noorse basis te hulp die werd belegerd door woedende Afghanen. Het toestel vloog laag over en toen dat geen effect had, werden enkele waarschuwingsschoten gelost. Het is de eerste keer dat een Nederlandse F-16 in een operatie onder de vlag van de internationale veiligheidsmacht ISAF schoten heeft gelost.