Strakke sloten doorsnijden het landschap van de Alblasserwaard. Ze staan haaks op de Lek en voeren behoorlijk wat overtollig water af, weet een oudere inwoner van Groot-Ammers. „Ik weet niet anders of die sloten doorsnijden de weilanden.” En ze zijn nodig ook: in Groot-Ammers, meteen achter de rivierdijk, komt het nodige kwelwater vrij. „Dit is een slecht stuk land wat het kwelwater betreft”, vertelt de man. „M’n broer had hier een boomgaard. Die kwam bij extreem hoog water een beetje omhoog.”Het dijkvak van Groot-Ammers tot Kinderdijk (18 kilometer) voldoet niet aan de normen. Dat is een van de conclusies van een vijfjaarlijkse inspectie van waterschap Rivierenland, dat een groot deel van het Nederlandse rivierengebied beheert. Daarbij moet meteen gezegd worden dat meer dan 90 procent wél voldoet. En ook dat Groot-Ammers en omgeving geen gevaar lopen, tenzij bij extreem hoogwater.

Maar toch: wonen achter een dijk die de normen niet haalt, is dat wel zo plezierig? „Ik schrik er niet van dat hij niet aan de normen voldoet”, zegt A. de Vos, die in een boerderij pal onder aan de dijk woont. „Een jaar of vijftien geleden is de dijk nog over de hele lengte verhoogd en verbreed. Natuurlijk, die dijk moet goed wezen, maar wakker liggen doe ik niet. Dat helpt toch niet. Het werk van het waterschap is heel goed, maar het blijft mensenwerk. Ik stel m’n vertrouwen liever op God.”

Aan de overkant van de Lek is de dijk in beheer bij het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Ook deze dijk heeft een onvoldoende gekregen en wordt vanaf 2007 onderhanden genomen. Intussen heeft het hoogheemraadschap al diverse rapporten over de situatie het licht doen zien. „Dit gors wordt gedomineerd door rietruigte en wilgenstruweel in een zone van enige tientallen meters uit de teen van de dijk”, beschrijft een rapporteur van het hoogheemraadschap met gevoel voor stijl. „Hier zijn bosvogelsoorten als koekoek, zwartkop, tuinfluiter en tjiftjaf waargenomen en ook rietvogels als kleine karekiet en rietzanger.” De vogels laten zich helaas zien noch horen op deze bewolkte middag.

Aan de zuidkant, in de Alblasserwaard, staat dijkbeheerder waterschap Rivierenland nog niet meteen klaar met de schop, zegt woordvoerder Camiel Masselink. „Onze dijken kunnen bijzonder hoge waterstanden hebben. In 1995, toen heel Nederland zijn adem inhield, hielden de dijken het. Inmiddels kunnen ze allemaal nog veel meer hebben dan toen.”

Het probleem bij Groot-Ammers is volgens Masselink niet eens zozeer de hoogte van de dijk, maar meer het veen áchter de dijk. „Veen is niet zo’n harde grondsoort. In zeer extreme situaties zou het achterland door het kwelwater zeer subtiel kunnen gaan meebewegen. De marges die daarvoor gelden, kunnen bij extreem hoge waterstanden worden overschreden.”

Volgens Masselink is het wellicht beter de marges naar beneden aan te passen dan de dijk te verstevigen. Waterschap Rivierenland heeft van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, dat de normen bepaalt, toestemming gekregen om aanvullend onderzoek te verrichten. Blijkt daaruit dat de normen onnodig hoog zijn, dan worden deze aangepast. Waarmee de dijk bij Groot-Ammers met één pennenstreek weer aan de normen voldoet. Het onderzoek zal echter grondig zijn, verzekert Masselink. „Het is onze beroepseer te na om het werk te laten zitten als er wat zou moeten gebeuren. De veiligheid staat voorop.”

Daarvan is ook mevrouw Van der Wal overtuigd, die tussen Groot-Ammers en Streefkerk woont, eveneens onder aan de dijk. „Ik ben niet zo benauwd voor een overstroming. Die dijk is stevig genoeg.” Tegenover haar huis vertrekt de pont Esmeralda naar Bergstoep en Bergambacht. Juist bij op- en afritten van pontjes is de dijk vaak wat lager, blijkt uit het onderzoek van het waterschap. Door al het verkeer klinkt de dijk daar eerder in. Maar ook daarmee maak je inwoners van de Alblasserwaard niet ongerust. Van der Wal: „Ik slaap er echt niet minder om.”