Mede door de recente rechterlijke dwalingen in de onderzoeken naar de Schiedammer parkmoord en de Puttense moordzaak is er aan het vertrouwen van de rechters getornd, concludeert De Doelder maandag tijdens zijn Winterlezing. „Dat betekent dat de rechterlijke macht zich weer terug moet ontwikkelen tot een gerespecteerd gilde".Zeker gezien de volgens hem discutabele nieuwe wetgeving voor de bestrijding van terrorisme, is een goed rechtersgilde dat sterk in zijn schoenen staat, noodzakelijk. „De onafhankelijke rechter dient de spreekbuis van het recht te zijn en niet de spreekbuis van de politiek, noch van de politieke opinie. Zijn oordeel dient gebaseerd te zijn op de wet, de algemene rechtsbeginselen en de mensenrechten."

Naarmate de wet meer van slechte kwaliteit is, zal er in de visie van De Doelder meer van de rechter worden gevergd. „De rechtsbeginselen en de mensenrechten dwingen de rechter om zich een zelfstandig oordeel te vellen over de aangebrachte zaken, waarbij soms van de wensen van de overheid moet worden afgeweken."

Daarom is er nu geen plaats voor „angstige, anonieme, grijze muizen", vindt de hoogleraar. Wel voor rechters die boven de zaak staan, gezag uitstralen en in staat zijn onder meer verdachten, advocaten, getuigen en aanklagers aan te horen, te verhoren en van repliek te dienen. De Doelder: „Geen personen die zich vertwijfeld afvragen of er richtlijnen zijn voor wat te doen, maar originele geesten die zelf beslissingen durven te nemen."

Daarom moeten volgens de professor de criteria voor rechters zwaarder worden, dan nu het geval is. „Er is nu een onjuiste en verouderde, bovendien onduidelijke en ondoorzichtige vereiste om rechter te worden."