Google stelt teleur
Aanhangers van het geloof in de moderne economie en technologie als wegen naar een betere wereld zijn deze week een illusie armer geworden. En zij die ervan overtuigd zijn dat zoiets alleen kan als er iets in de harten en hoofden van ménsen verandert, werden in hun opvatting juist bevestigd. Internetbedrijf Google zorgde deze week voor verwarring. Het bedrijf prijst zichzelf al sinds jaar en dag aan als wereldverbeteraar, omdat het de vrijheid van informatievoorziening wereldwijd helpt verspreiden.
Precies dit bedrijf liet deze week weten een Chinese versie van zijn zoekmachine te zijn gestart die vanaf Chinees grondgebied zal opereren. Op zich geen opmerkelijk nieuws, ware het niet dat deze Googlemachine politiek gevoelige woorden en termen, zoals Taiwan, Falun Gong, Tibet, studententenprotesten en democratie zal blokkeren. Daardoor zullen websites die de Chinese machthebbers in Peking onwelgevallig zijn, niet door burgers in China kunnen worden geraadpleegd. Welke woorden wel en welke niet zullen worden geblokkeerd blijft voor Google een vraag omdat het Chinese bewind zich daarover niet vooraf wil vastleggen.Alleen door het op een akkoordje te gooien met de Chinese Communistische Partij kreeg Google toegang tot de gigantische Chinese internetmarkt, met ruim 110 miljoen klanten. Een markt waarop bedrijven als Yahoo en Microsoft zich al eerder hebben gestort - overigens onder dezelfde beperkende voorwaarden. Al met al een genante manoeuvre van een bedrijf dat zo hoog ervan opgeeft de vrije informatiestroom in de wereld te bevorderen.
Het is eveneens een klap in het gezicht van al die Chinese burgers die bij de opening van hun land hulp, en geen tegenwerking van het Westen verwachten. Verder is het extra pijnlijk omdat Google in de Verenigde Staten in een juridisch gevecht is verwikkeld met de Amerikaanse overheid, die in het kader van haar veiligheidsbeleid toegang wil hebben tot miljoenen zoektermen van Amerikaanse internetters. Google weigert die vrij te geven, en beroept zich daarbij op de Amerikaanse grondwet.
Natuurlijk heeft het bedrijf verzachtende factoren aangedragen die de stap moeten vergoelijken.
Zo biedt het in tegenstelling tot Yahoo geen totaalpakket aan internetdiensten in China aan, zoals e-mail- en chatdiensten. Daardoor zouden gebruikers pas echt kwetsbaar worden en gemakkelijk door de Chinese internetpolitie kunnen worden opgespoord. Bij Yahoo leidde dat vorig jaar nog tot de arrestatie van een journalist, van wie informatie was doorgespeeld naar de autoriteiten. Ook wezen woordvoerders van Google erop dat deze stap de rol van moderne informatietechnologie in de Chinese eenpartijstaat zal versterken, en dat zal op den duur een dictatuur ondermijnende rol blijken te zijn. Door weg te blijven uit dit land, zou Google aan dit langetermijngevolg niet kunnen meehelpen.
Feit blijft dat opnieuw is bewezen dat geloof in de markt en in de moderne technologie als bevrijdende mechanismen meer met bijgeloof dan met realisme te maken heeft. Zwakke, op winst beluste mensen áchter deze mechanismen blijken steeds weer veel dominantere factoren.
