Volgens Jaarsma groeit het probleem door de liberalisering van de energiemarkt en de scheiding tussen leverancier en netbeheerder. „Vroeger konden we met de leverancier een regeling treffen in geval van een betalingsachterstand. Heraansluitkosten werden opgenomen in het totale schuldenpakket. Nu sluit de netbeheerder af, als die geen geld ontvangt. We kunnen een beroep doen op de gemeente maar die springt meestal alleen bij, als het gaat om huishoudens met kinderen, omdat ze vindt dat die niet de dupe mogen worden van de problemen van de ouders. De gedupeerden zitten dus vooral in de groep alleenstaanden, ouderen en bijstandsgerechtigden.”De grote leveranciers sloten vorig jaar volgens Jaarsma ruim 20.000 huishoudens af van gas of licht. Een groot deel daarvan is na betaling weer aangesloten maar dat geldt niet voor de rest. Daarom vermoedt de NVVK-voorzitter dat het probleem veel groter is dan de ruim duizend die een eerste inventarisatie hem leerde. „Een klant met problematische schulden heeft echt niet het bedrag om naast de heraansluiting ook nog eens de achterstand bij de leverancier te betalen, bedragen die variëren tussen 500 en 1000 of meer euro.”

Er zijn gevallen bekend van huishoudens die een eigen aggregaat hebben aangeschaft om zich van stroom te voorzien, maar er zijn ook mensen die noodgedwongen bij kaarslicht leven, koken op petroleum of hout en vroeg naar bed gaan om het warm te krijgen. „Een van de bijkomende problemen is dat de schimmel oprukt in een huis waar niet meer gestookt wordt.”

Voor de kredietverlener behoren niet alleen een dak boven het hoofd en eten en drinken tot de eerste levensbehoeften, maar ook water, gas en licht. „Daar zouden we met z’n allen over moeten nadenken”, aldus Jaarsma.