Foto’s Oranjes tonen ontwikkeling Nederland
Leg de foto’s van de koninklijke familie op een rij en je ziet de ontwikkeling van Nederland. Dat blijkt uit de foto-expositie ”Het Koninklijke Fotoalbum”, waarvan zaterdag in het stallencomplex van Paleis Het Loo in Apeldoorn de zevende aflevering van start ging.
Het moet een tienjarig project worden. In 2000 startte het. Toen toonde Paleis Het Loo foto’s van de koninklijke familie in 1900, 1910, 1920 en zo heel de twintigste eeuw door. In 2001, waren 1901, 1911 en 1921 aan de beurt. Tot het einde van dit jaar zijn de foto’s zichtbaar van elk tiende jaar uit de periode van 1906 tot 1996. Drs. E. van Heuven-van Nes, conservator van paleis Het Loo, is al druk bezig met de volgende aflevering, want „de zoektocht naar onbekende foto’s en het verhaal erachter kost ontzettend veel tijd.”De tentoonstelling toont bekende foto’s, maar vooral veel onbekend materiaal, zoals de Engelse oorlogspremier Churchill met drie prinsesjes, koningin Wilhelmina achter de schildersezel in Katwijk, de speelkamer van paleis Soestdijk, koningin Juliana tijdens de Rembrandtherdenkingen van 1906 en 1956 en een blokfluitende prins Willem-Alexander.
De conservator van Het Loo heeft steeds gezocht naar de foto naast de bekende foto. „Neem de jonge prinses Beatrix. Veel mensen kennen de foto waarop zij haar gymnasiumdiploma krijgt. Ik heb gekozen voor de foto waar zij opstaat samen met drie vriendinnen tijdens het bezoek aan Rome. Dat reisje kreeg zij als cadeau voor haar slagen.
De kleding die de vier aan hebben, laat schitterend zien wat de mode van dat moment was. Dat zie je ook heel mooi bij een foto met daarop koningin Emma, koningin Wilhelmina en prinses Juliana. Emma met lange rok tot op de voeten, Wilhelmina tot boven de enkels en Juliana nog iets moderner.” Zo is ook de ontwikkeling van bloemsierkunst, haardracht en het straatbeeld mooi te volgen, vindt de conservator.
Uddel
De foto’s vertellen de geschiedenis van Nederland. Zo zijn er foto’s van de bezoeken van de koninklijke familie na drie watersnoden in 1906, 1916 en 1926, maar ook een foto van de ingebruikname van de Oosterscheldedam in 1996, een gevolg van de watersnoodramp van 1953. Verder hangen in het fraaie stallencomplex onder meer foto’s van het 25-jarig huwelijksfeest van koningin Wilhelmina en prins Hendrik in 1926, de verloving van prinses Juliana in 1936, het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus in 1966 en van een stijlvol Zweeds staatsbezoek aan Nederland in 1976.
Opvallend zijn daarnaast de foto’s van de koninklijke familie in 1916 in Katwijk op het strand, want daar vierden zij de vakantie tijdens de Eerste Wereldoorlog; van prinses Juliana tussen Uddelse meisjes die samen met haar op naailes zaten. En recenter: de opening van de Coentunnel bij Amsterdam en van het Evoluon in Eindhoven in 1966, de ingebruikname van het prins Clausplein bij Den Haag in 1986 en de ingebruikname van het Dachaumonument in 1996.
Het zijn steeds foto’s met een verhaal. Duidelijke onderschriften wijzen op interessante details bij de belangrijke, vrolijke, serieuze, maar ook droevige gebeurtenissen. De tentoonstelling is inderdaad „een fotoreportage over het koningshuis in de Nederlandse samenleving in de twintigste eeuw.”
De circa 250 foto’s zijn bij elkaar gezocht uit een groot aantal verzamelingen, zoals van het Koninklijk Huisarchief, de Rijksvoorlichtingsdienst, het ANP en uit een aantal privéalbums van de koninklijke familie. Vooral prinses Margriet denkt altijd bereidwillig mee, vertelt de conservator.
Hofmaarschalk
Als in 2009 de tiende aflevering van ”Het Koninklijke Fotoalbum” is geweest, hoopt conservator Van Heuven-van Nes een boek te kunnen samenstellen waarin alle foto’s kunnen komen te staan. Zij hoopt de uitgaven te kunnen combineren met een uitgebreide chronologie van de Oranjes in de twintigste eeuw. „Ik ben druk bezig zo veel mogelijk gegevens te verzamelen over wie wat deed, wanneer en waar. Het boek ”Juliana Regina” geeft een goede aanzet.
Sinds Beatrix koningin is, zijn van alle activiteiten persberichten uitgegeven. Dus dat is goed te achterhalen. Van de periode voor koningin Juliana is dat veel moeilijker. Regelmatig vraag ik stagiaires onderzoek te doen in het Koninklijk Huisarchief. Zij pluizen bijvoorbeeld de boeken van de toenmalige hofmaarschalk uit. Verder helpen krantenberichten. Al die gegevens komen in een databank.”
In Paleis Het Loo loopt ook nog de tentoonstelling ”De Bruiden van Het Loo”. Vanwege het grote succes wordt de expositie verlengd tot 5 maart. In een vleugel van het paleis is de bruidskleding te zien van prinses Margriet en haar vier schoondochters. De huwelijken van de Apeldoornse prinsen Pieter-Christiaan en Floris vormen de aanleiding voor de tentoonstelling. Naast de bruidsjurken is de kunstig gesneden knielbank, vervaardigd voor het huwelijk van koningin Wilhelmina en prins Hendrik in 1901, te bewonderen.